پروژه کارآفرینی گلخانه سبزی و صیفی شرکت تعاونی چمن بن

مقدمه :

رشد و توسعه جوامع انسانی ، محدودیت منابع طبیعی و نیاز نامحدود انسان به مواد غذایی ، پوشاک ، مسکن و از سوی دیگر محوریت وجودی انسان در عرصه هستی با امتیاز نیروی تفکر و اندیشه به عنوان نیروی مدیر و مبتکر و خلاق ، وی را پیوسته وادار نموده تا در جهت تغییر و تکامل عوامل و عناصر اطراف خویش دائماً و بی وقفه در سعی و تلاش بوده و یک لحظه غفلت به منزله مرگ و نیستی و زیان باشد . ماحصل این تلاش طبیعتاً سازندگی و بهینه سازی مجموعه عوامل مثبت و در نتیجه ترقی روزافزون تمدن انسانی را به دنبال خواهد داشت . با توجه به این توسعه طلبی خصوصاً در زمینه ارتباطات جمعی و جهانی شدن آن ، همزمان با ورود علم و تکنیک در عرصه های زندگی اجتماعی دیگر جای هیچ درنگ و تأملی را برای بشر باقی نمیگذارد تا جدا از این رابطه پیوستگی عظیم عرض اندام نماید و البته این موضوع خود به عنوان یک عنصر مثبت و سازنده در جهت بهبود ساختار اجتماع بشری خودنمایی نموده و تاحد زیادی باعث محو عناصر مخرب اجتماعی به ویژه خودکامگیهای قطبهای جهانی شده و نویدی است در جهت بهبود مناسبات و جلوه ارزشهای والای انسانی .

با توجه به مطالب ذکر شده پیروی از روشهای جدید و نوین تولید و بهره وری و بهبود ساختار عوامل تولید یک امر واجب و حتمی بوده که در پیروی از این اصل طرح ارائه شده فعلی نمونه ای از این نوع فعالیتها به منظور استفاده بهینه و مفید و رسیدن به حداکثر تولید یعنی اقدام به اجرای عملیات زراعی در فضایی کاملاً کنترل شده و به شیوه ای کاملاً جدید و با نظارت عالیه کارشناسی و تا حدودی به دور از روشهای سنتی و قدیمی میباشد تا ضمن ارائه و ترویج روشهای مدرن تولید و ایجاد درآمدی مفید و اشتغال سازنده برای چند خانوار بتوانیم بخشی از نیازهای جامعه را تأمین نمائیم .

اهداف اجرای طرح :

اشتغالزایی مولد  و پایدار در منطقه به صورت مستقیم و غیر مستقیم .

کمک به توسعه اقتصادی استان .

کمک به تحقق اهداف مورد نظر دولت جمهوری اسلامی ایران در زمینه های گوناگون .

افزایش سطح درآمد تعاونی و کارکنان طرح .

ایجاد انگیزه و کار مناسب جهت جوانان .

توسعه فضای سبز و تأمین نیاز سبزی و صیفیجات در منطقه .

بهره برداری بهتر از منابع آب و خاک با استفاده از جدیدترین و مدرنترین تکنولوژی موجود .

کلیات و شناخت طرح :

مشخصات کلی طرح :

جدول خلاصه تحلیل مالی طرح :

شرح اجرایی و توجیه فنی طرح :

گرمخانه یا گلخانه به فضای بسته ای گفته میشود که در آن با کنترل مجموعه عوامل حیاتی مورد نیاز گیاه از جمله هوا ، آب ، رطوبت ، نور و تأمین نیازهای طبیعی دیگر نسبت به پرورش و نگهداری گیاه اقدام نموده و یا جهت پیش رس کردن گیاه تا شروع فصل رویش و شرایط جوی مساعد و مناسب از آن مکان بهره جست ( تونل هوفمن )  .

با توجه به تعریف فوق گلخانه باید دارای شرایط و امکانات ویژه ای باشد تا بتوان نیاز گیاه را از لحاظ عوامل فوق الذکر تأمین نمود که بطور کلی بایستی دارای مشخصات ذیل باشد :

الف – کنترل دما :

بهترین ویژگی گلخانه وجود سیستم تنظیم حرارتی متناسب با ظرفیت و حجم فضای گلخانه و نوع گیاهانی که در آن پرورش داده شده و نگهداری میشوند ، میباشد . با توجه به حداقل و حداکثر درجه حرارت مطلق دما در سردترین فصل سال برآورد و محاسبات فنی خاص نوع و اندازه آن مشخص میشود. نوع سیستم حرارتی بایستی به گونه ای انتخاب شود که بتواند به آسانی و با کمترین هزینه نیاز حرارتی را تأمین نماید و کمترین بی توجهی در این مورد میتواند صرف هزینه و زیانهای جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد .

ب – کنترل نور : 

ویژگی دیگر گلخانه امکان تأمین نیاز نوری گیاهان میباشد که با توجه به انواع پوششهای موجود و شرایط و صرفه اقتصادی نوع آن انتخاب و به کار گرفته میشود . از جمله مهمترین انواع آن ، پوشش شیشه ای و پلاستیکی است که پوشش شیشه ای با توجه به استحکام و شفافیت بهترین پوشش بوده ولی به دلیل هزینه بالای احداث و نگهداری و نیاز به اسکلت ویژه و سایه انداز آن در شرایط فعلی در مقایسه با انواع دیگر توصیه نمیشود . لذا با توجه به اینکه پوشش پلاستیکی از نظر شفافیت و استحکام نسبت به شیشه مزیت کمتری دارد ولی به دلیل ارزانتر بودن آن و امکان نصب و جابجایی آسان و اسکلت سبک و سایه انداز کمتر و انعطاف پذیری آن توصیه شده که در این طرح از آن استفاده میشود . البته در شرایط خاص و با توجه به نیاز در صورت عدم تابش نور کافی خصوصاً در طول زمستان به دلیل کوتاه بودن روز میتوان با استفاده از نور مصنوعی که توسط نصب چراغهای فلوئورسنت تأمین خواهد شد نیاز فوری را برآورده ساخت .

ج – کنترل رطوبت :

یکی دیگر از تجهیزات گلخانه سیستم تأمین و کنترل رطوبت است که توسط شیوه های مختلف اعمال گردیده و با توجه به صرفه اقتصادی و شرایط و موقعیت محل شیوه خاصی طراحی میگردد .

از جمله میتوان به دستگاههای رطوبت ساز یا مسیت و ایجاد بخار آب گرم اشاره نمود که هر کدام دارای یکسری مزایا و معایبی میباشند .

د – امکانات اجرای عملیات داخل گلخانه :

از عوامل و عناصر اصلی در طراحی و محاسبه حجم و فضای گلخانه و ابعاد ساختمان آن ، تأمین شرایط لازم جهت سهولت کار و اجرای عملیات زراعی به نحو احسن میباشد .

 بدین ترتیب با توجه به عوامل فوق الذکر هرگونه تغییر و تحول و تصمیم گیری در مورد انتخاب ابعاد ساختمان و انتخاب شیوه اجرایی امکان پذیر خواهد بود .

1) طرح گلخانه :

در طراحی جهت گلخانه های با پوشش پلاستیکی عواملی مانند جهت تابش نور ، جهت وزش باد ، ابعاد زمین و .... دخالت دارند که بایستی با در نظر گرفتن این عوامل بهترین جهت احداث را انتخاب نمود .

در میان عوامل فوق دو عامل زاویه تابش و جهت وزش باد از عوامل تأثیرگذارتر میباشند . در شهر بجنورد با توجه به اینکه در نیمکره شمالی قرار داریم و جهت وزش باد نیز عموماً جنوب غرب به شمال شرق میباشد بنابراین جهت گلخانه ها به صورت شمالی جنوبی استقرار می یابد .

این نحوه استقرار علاوه بر حداکثر استفاده از انرژی تابشی ، موجب مقاومت بیشتر اسکلت در برابر باد نیز میگردد .

2)ساختمان گلخانه :

طرح مورد نظر از 6 واحد 1000 متری در ابعاد 20 *50  متر تشکیل میگردد که هر واحد شامل دو بخش نیمه استوانه ای ( تونلی ) از لوله های گالوانیزه شماره 5 که به وسیله بستهای عمودی و کروی به یکدیگر متصل میشوند به شرح ذیل میباشد :

ارتفاع ستونها در طرفین و قسمت میانی 3 متر میباشد .

فواصل قوسها در طول گلخانه 3 متر میباشد که این کمانها توسط 4 ردیف لوله گالوانیزه شماره 5 به یکدیگر متصل میگردند .

رشته های مفتولی به فواصل 30 سانتی متر از یکدیگر در طول گلخانه جهت ایجاد شبکه مستحکمی برای پوشش گلخانه کشیده میشوند .

قسمت پایه های جانبی و میانی گلخانه بصورت سرتاسر به عمق 60 و عرض 40 سانتیمتر بتن ریزی میگردد .

یک ناودانی سراسری در قسمت میانی بین دو کمان با شیب بسیار ملایم جهت انتقال آب بارندگی تعبیه میگردد .

جهت تهویه بهتر هوای گلخانه 4 عدد فن با ظرفیت تخلیه 2000 متر مکعب در ساعت در طرفین گلخانه نصب و همچنین دریچه های جانبی از نوع ROLLUP  در طول و دریچه سقفی از نوع بال کبوتری به صورت سراسری در طول گلخانه نصب میگردد .

در طرفین گلخانه 2 درب آلومینیومی به ابعاد 2 * 2 تعبیه میگردد .

داخل هر کمان در ارتفاع 5/2 متری از سطح زمین توسط لوله گالوانیزه شماره 2 یا 5/2 توسط جوشکاری به یکدیگر متصل که خود این لوله توسط لوله هایی به صورت اریب به قسمت بالاتر کمانها متصل میگردد که علاوه بر ایجاد استحکام بیشتر سازه در نخکشی بوته ها نیز استفاده میگردد .

پوشش واحد از پلاستیک مقاوم در برابر اشعه ماورای بنفش خورشید ( پلاستیکUV ) که به وسیله زه های آلومینیومی محکم میگردد ، میباشد .

در خارج گلخانه در طرفین عرضی 4 اتاقک بوسیله لوله نمره 5/2 و پلاستیک در ابعاد 2 * 2 جهت استقرار پکیجهای حرارتی و برودتی ساخته میشود .

جهت تأمین حرارت در فصل زمستان و برودت در فصل تابستان در هر واحد از 4 پکیج حرارتی و برودتی 28 کیلووات با قدرت حداقل BTU150000 نصب میگردد که توسط کانال هوای سرد یا گرم به داخل گلخانه هدایت میگردد .

چند هیتر سیار گلخانه ای جهت مواقع اضطراری پیش بینی میگردد .

جهت تأمین نور گلخانه با ترکیبی از نورهای آفتابی و مهتابی در فواصل 5 متر در طول گلخانه در 3 ردیف استقرار می یابند .

در هر واحد دستگاههای رطوبت ساز ( مسیت ) ، دماسنج ، رطوبت سنج و ... در نقاط مختلف تعبیه میگردد .   

3) سیستم آبیاری :

آب مورد نیاز گیاه و حداکثر آبی که گیاه به آن نیاز دارد متفاوت است و به طور کلی سرعت مصرف آب بستگی به فاکتورهایی مثل : درصد رطوبت محیط ، شرایط جوی ، درجه حرارت ، عمر گیاه ، و نیز مرحله رشد گیاه دارد . آب اضافی در محیط ریشه منجر به کاهش اکسیژن خاک و خفگی گیاه و نیز منجر به ایجاد بافتهای ترد و شکننده و حساس نسبت به نفوذ عوامل بیماریزا و آفات گیاهی میگردد .

آبیاری نامناسب عامل مهمی در کاهش کیفیت محصول است لذا اجرای یک سیستم آبیاری اتومات ، یکنواختی توزیع آب و در نهایت افزایش راندمان تولید را در پی خواهد داشت . در حال حاضر مناسبترین روش آبیاری گلخانه ها روش آبیاری قطره ای است .

از مزایای این روش میتوان به عوامل زیر اشاره نمود :

کاهش تلفات آب ناشی از نفوذ عمقی و سطحی .

حداکثر استفاده اقتصادی از آب در اثر کاهش تبخیر از سطح خاک .

کاهش نیاز به عملیات آبیاری و رفت و آمدهای بی مورد .

کاهش علفهای هرز در اثر محدودیت سطح آبیاری .

تقلیل خطر حمله قارچها ، باکتریها و آفات به دلیل اینکه در زیر سطح سایه انداز گیاه رطوبت کمتری خواهد بود .

با توجه به مرطوب نگه داشتن خاک در سطح بالایی از آبهای شور هم در این روش میتوان استفاده نمود .