فصل اول
کلیات
- 1 مقدمه :
در گیاه‌شناسی به نهنج وتخمدان رسیده یک گیاه گلدار، میوه می‌گویند. میوه‌ها خود معمولاً تخم گونه خود را نیز در دل دارند. هنگامی که در آشپزی بحث از میوه به‌عنوان غذا میشود، این واژه معمولاً فقط به میوه گیاهانی گفته میشود که شیرین و گوشتدار هستند مانند آلو، سیب، پرتقال و... درحالیکه گروه بسیار زیادی از سبزیجات معمولی، مغزها و غلات، میوه گیاهان خود محسوب می‌شوند. میوه‌هایی که معمولاً در آشپزی جزو میوه‌ها به حساب نمی‌آیند عبارت‌اند از کدوها(مثل کدو و کدو حلوایی)، ذرت، سیب زمینی و فلفل سبز. اینها از نظر یک گیاه شناس میوه هستند اما عموماً در آشپزی جزو سبزیجات در نظر گرفته می‌شوند. گاهی نیز میوه‌های مربوط به آشپزی، از نظر گیاه‌شناسی جزو میوه‌ها بشمار نمی‌آیند؛ مانند ریواس که در آن فقط برگ شیرین دمبرگ قابل خوردن است. همچنین بعضی از ادویه‌ها مانند فلفل شیرین و جوز هندی، میوه هستند.
گاهی اوقات اصطلاح «میوه کاذب» در مورد یک میوه مثل انجیر یا یک ساختار گیاهی که شبیه میوه است، اما از یک گل یا تعدادی گل حاصل نمی‌شود بکار می‌رود. بعضی از بازدانگان از قبیل گیاه سرخدار دارای آریل‌های گوشتدار شبیه میوه هستند و تعدادی از ارسها، مخروطهای گوشتداری شبیه گیلاس دارند.
در بیشتر میوه‌ها، گرده‌افشانی بخش مهمی از پرورش میوه است و عدم دانش کافی در مورد گرده سازها و گرده افشانها می‌تواند به تولید محصولات ضعیف یا نامرغوب منجر شود. در تعداد کمی از گونه‌ها فرآیندی به نام بکرمیوه‌دهی (parthenocarpy) وجود دارد که درآن احتمال تولید میوه در غیاب گرده سازها / گرده افشانها وجود دارد؛ اینگونه میوه‌ها بدون دانه هستند.
1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :
بسته بندی انواع میوه
محل اجزا :
1 – 3 – مشخصات متقاضیان :
1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :
امروزه صنعت بسته بندی یکی از صنایع مرسوم در تمامی محصولات فاسد شدنی است ، میوه به عنوان یکی از محصولاتی که جایگاه خاص در سبد غذایی خانواده ها دارد و به دلیل داشتن خواص و ویژگی های خاص از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، بسته بندی میوه و در واقع میوه های بسته بندی شده می تواند به عنوان یکی از محصولات رایج در کشور سودآوری قابل توجهی داشته باشد و همچنین اشتغالزایی مناسبی را ایجاد نماید .
1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :
میزان مفید بودن این طرح را می توان در میزان مفید بودن میوه برای جامعه جستجو کرد ، میوه به عنوان محصولی که قسمت اصلی نیازهای بدن انسان را تامین می کند نقش بسزایی در سلامتی انسان دارد ، از جمله فوایدی که میوه های بسته بندی نسبت به میوه های باز دارد این است که این نوع میوه ها میزان زمان بالاتری دارد و بسیار دیرتر فاسد می شود .
1 – 6 - وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 25 نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
ساختمان میوه رسیده
میوه مرکب از سه بخش زیر است.
برون‌بر ، که از اپیدرم خارجی تخمدان بوجود می‌آید.
میان‌بر ، که از مزوفیل یا پارانشیم برگ برچه‌ای (اسپوروفیل) حاصل میشود.
درون‌بر ، با آنکه ظاهرا اپیدرم داخلی تخمدان به نظر می‌آید، ولی از لایه داخلی اپیدرم و از پارانشیم جدار تخمدان ناشی میشود. حد رشد و توسعه قسمت مختلف جدار میوه ، یا دوام آنها نسبت بهم برابر نیست.
میوه‌های گوشتی
در میوه‌های گوشتی ، فرابر از سلولهای آبدار و اپیدرم از سلولهای درشت و گاه پوشیده از کرکهای پرز مانند تشکیل می‌یابد. میان‌بر میوه‌های گوشتی را نوعی بافت پارانشیم مرکب از سلولهای درشت آبدار ، با جدار نازک سلولزی و واکوئل بزرگ محتوی مواد ذخیره‌ای فراوان تشکیل می‌دهد. مواد اندوخته در سلولهای میان‌بر و میوه‌ها بسیار متفاوت و بطور کلی مرکب از قندها و اسیدهای آلی ، مواد روغنی و گاهی نشاسته و رنگیزه‌های آنتوسیانیک یا کاروتنوئید است.
درون بر میوه‌های گوشتی ممکن است آبدار و یا به صورت پرده نازکی درآید. در حالت اخیر میوه تقریبا تماما گوشتی میشود که به آن میوه سته می‌گویند. در بعضی از میوه‌های گوشتی درون‌بر و حتی بخشهای میان بر نیز چوبی و استخوانی شده، تشکیل هسته را می‌دهند. به میوه‌های دارای هسته مانند گیلاس و هلو میوه‌های شفت می‌گویند.
میوه‌های خشک
در این میوه‌ها فرابر ، خشک و غیر قابل نفوذ شده، در هنگام رسیدن دانه‌ها ، بخش رویی آن به صور و اشکال مختلف تحلیل رفته، حالت غشایی پیدا می‌کند. بدیهی است در طبیعت فقط همین دو نوع میوه ، یعنی خشک و آبدار وجود نداشته، بلکه صور حد واسط بین میوه خشک و آبدار بسیار فراوانند.
پراکنش دانه و بذر افشانی
خروج و پراکندگی دانه از محفظه تخمدان را بذر افشانی می‌گویند. بذر افشانی در میوه‌های آبدار گوشتی بر اثر تاثیر عوامل بیولوژیک مانند باکتریها و قارچها صورت میگیرد. بذر افشانی در میوه‌های خشک ممکن است بر اثر مکانیسم خاصی که منجر به شکوفایی میوه میشود صورت گیرد و یا دانه هنگام رویش درون میوه باقی می‌ماند. بنابراین میوه‌های خشک را میتوان به 2 گروه شکوفا و ناشکوفا تقسیم نمود.
میوه‌های خشک ناشکوفا
برون بر آنها تا موقع جوانه زدن دانه به آنها دربرمی‌گیرد. این دسته از میوه‌های خشک غالبا تک دانه‌ای بوده و از نظر ساختمان برون‌بر و جنس مادگی دارای انواع مختلف زیر هستند.
فندق: میوه‌ای یک برچه‌ای با فرابر کم و بیش چوبی شده است. در آلاله‌ها که مادگی مرکب از برچه‌های متعدد است میوه نیز مرکب از فندقه‌های متعدد است.
فندقه‌های بالدار: برون‌بر این فندقه‌ها تبدیل به بالی غشایی و بادار میشود. ثمرها ممکن است مانند ثمر نارون یا زبان گنجشک ساده یا مانند ثمر افرا از یک تخمدان دو برچه‌ای بوجود آمده، دو گانه و کنار هم قرار گیرند. به ثمرهای دوتایی دی سامار می‌گویند.
گندمه: در این فندقه‌ها که مخصوص گیاهان تیره گندم هستند، قشر آلبومین پوشش دانه را کاملا جذب کرده کم و بیش به برون‌بر می‌چسبند.
میوه‌های خشک شکوفا
در موقع رسیدن دانه‌ها باز شده، دانه رها می‌شوند. این میوه‌ها معمولا محتوی چندین دانه، ندرتا مانند میوه ماگنولیا دارای یک دانه‌اند. میوه‌های شکوفا ممکن است از مادگی یک برچه‌ای یا از مادگی چند برچه‌ای پیوسته و یا جدا از هم بوجود آمده و دارای حالات زیر هستند.
میوه‌های که از یک یا چند برچه جدا از هم حاصل می‌شوند.
برگه: میوه‌هایی هستند که از برچه‌های آزاد بوجود آمده، با ایجاد دیواره بین برچه‌ای، برچه‌ها از یکدیگر جدا و باز می‌شوند. مانند برگه (فولیکول) گیاهان ماگنولیا ، آلاله و بارهنگ آبی.
نیام: میوه‌هایی هستند که در اغلب گیاهان تیره نخود از مادگی یک برچه‌ای بوجود آمده، در هنگام رسیدن با دو شکاف طولی باز می‌شوند.
میوه‌هایی که از برچه‌های پیوسته و یا متصل بهم با تمکن محوری یا جانبی بوجود می‌آیند.
مانند میوه کپسول که از فراوان‌ترین نوع میوه در غالب گیاهان هستند.
میوه‌های سته
سته‌های یک دانه‌ای: محتوی یک دانه هستند نظیر میوه برگ‌بو ، فلفل و خرما
سته‌های چند دانه‌ای: مانند میوه‌های انگور ، بلادون ، سیب زمینی ، زرشک و برخی گیاهان دیگر مثل موز ، نارنج ، پرتقال و لیمو که از سته‌های چند دانه‌ای هستند.
میوه‌های شفت
درون‌بر در میوه‌های شفت چوبی یا غضروفی است. میوه‌های شفت نیز دو نوع یک خانه‌ای و چند خانه‌ای دارند.
میوه‌های کاذب
این میوه‌های از تغییر اندام‌های مختلف گل (به جز تخمدان) و رشد آنها مانند نهنج گل ، محور گل ، نهنج مشترک چندین گل و یا اساسا یک گل آذین کامل بوجود می‌آید. بهترین مثال این نوع میوه‌ها که از تغییر شکل گل آذین حاصل می‌شوند میوه توت و شاه توت هستند که در عین حال از میوه‌های مرکب نیز می‌باشند.
میوه‌های مرکب
میوه‌های مرکب که در عین حال میوه کاذب نیز هستند از اتحاد و تجمع میوه‌های ساده و بهم فشرده، مانند میوه توت و میوه اکثر گیاهان گل شیپوری تشکیل می‌یابند.
روش های نگهداری میوه ها :
بعضی وقت ها بنا به دلایلی مانند ارزانی فصلی یا دور بودن مراکز خرید، مواد غذایی بیشتر از نیاز خریداری می شود. این کار ممکن است موجب ماندن بخشی از این مواد در یخچال شود که بعد از چند روز تازگی خود را از دست می دهد مخصوصا در مورد میوه ها. برای نگهداری میوه هایی که بیش تر از حد نیاز خریداری می شود راه هایی وجود دارد که به بعضی از آن اشاره می کنم.
خیار بسیار حساس است و بعد از چند روز تازگی و طعم خود را از دست می دهد. برای نگهداری خیار آن را از داخل کیسه پلاستیکی خارج کرده، بشویید و بعد از خشک شدن در یک قابلمه در دار بریزید و در یخچال بگذارید.
انگور را برای نگهداری بیشتر نشسته درون کیسه نگهدارید. شستن انگور قبل از گذاشتن در یخچال موجب ترک خوردن دانه های آن می شود.
سبزی خوردن را بشویید و در یک کیسه ی پارچه ای نگهدارید. از آنجا که برگ های سبزی آب زیادی دارد کیسه ی پارچه ای باعث می شود سبزی سیاه و پلاسیده نشود.
موز را در صورتی که نرسیده باشد در روزنامه بپیچید وابتدا دو سه روز خارج از یخچال نگهدارید. این کار باعث شیرین شدن موز میشود. بعد از زرد شدن پوست موز آنرا در یجچال بگذارید.
کمپوت:
در صورتی که با وجود همه ی مراقبت ها باز هم میوه ها مانده و بد شکل شدند، و کسی حاضر به خوردن آن نشد، (قبل از پوسیدگی) می توانید با پختن آنها هم باعث تنوع در تغذیه ی افراد خانواده شوید هم از اسراف اجتناب نمایید. با افزودن کمی شکر و آب به سیب، گلابی، آلو یا هلو و پختن آنها می توانید کمپوت درست کنید.
موزهایی که پوستشان سیاه شده است، ولی هنوز سالم هستند، برای درست کردن پوره موز، شیر موز، و کیک مناسب هستند.
انگورهای مانده را میتوان سرکه کرد. برای این کار آنها را چند هفته در ظرفی در دار بریزید به صورتی که اصلا هوا نخورد و بعد صاف کنید و بهترین راه برای تازه ماندن میوه ها و جلو گیری از خراب شدنشان خرید به اندازه ی نیاز است.