مقاله مطالعات امکان سنجی مقدماتی تولید نانو ذرات اکسید روی جایگزین اکسید روی وارداتی در صنعت آرایشی و بهداشتی

معرفی محصول

ساخت اولین مواد آرایشی بهداشتی به قرنها پیش بر میگرددد. زمانی که بشر با استفاده از ترکیب پودر پوست تخم مرغ، زاج سفید، بادام، تخم خشخاش، شیر، کره، میوه و سبزیحات ماسک های پوست درست می کرد. اما در سالهای 1920 بود که انقلابی در کارخانه های لوازم آرایش به وجود آمد و سایه های رنگارنگ برای چشم ها، رژگونه و رژ لبهای متنوعی ساخته شد. کرم ها و لوسیون های گوناگون برای پوست و شامپوهای نرم کننده و تقویتی مو به بازار آمد. در سال های 1950 و 1960

مواد پاک کننده پوست، کرم ها، لوسیون ها و نرم کننده هاو لوازم آرایش متنوعی وارد بازار شدند. از سالهای 1970 به بعد کارخانه ها رنگهای متفاوتی برای آرایش روز و شب و مواد و لوازم آرایش برای زیبایی، سلامتی و پاکیزگی پوست و مو ارائه کردند و مردم بیشتر و بیشتر جذب این مواد شدند.

در حال حاضر نیز با ورود فناوری نانو انواع محصولات با ویژگیهای منحصربه فرد تولید می شود تا مصرف کنندگان دارای گزینه های انتخابی بیشتر و به محصولاتی با کیفیت بهتر دسترسی داشته باشند.

البته رسیدن به استاندارد مناسب برای انواع نانومواد و محصولات حاصله امری ضروری است.

محصولات مختلف آرایشی بهداشتی با استفاده از فناوری نانو تاکنون تولید شدهاند که مهمترین آنها عبارتند از: خمیر دندان، صابون، شامپو، حالات دهنده و رنگ دهنده موها، کرم های ضد چروکیدگی، کرم ضد آفتاب، رژ لب و کرم نرم کننده، پودر صورت، عطرها. فناوری نانو مشابه دیگر صنایع توانسته است در این محصولات وارد شده و اثرات قابل توجهی بر بازار آن بگذارد.

به عنوان نمونه عرضه فرآوردههای حاوی نانوذرات ترکیبات اکسیدروی و اکسیدتیتانیوم باعث بهبود چشمگیر کارایی و مقبولیت ضدآفتابها و مواد آرایشی حاوی مواد غیرآلی شدهاست. کاهش جذب زیاد اشعه ماوراء بنفش بدون استفاده از مواد شیمیایی و رفع مشکلات عمده استفاده از این مواد مثل اثر سفیدی بعد از استفاده از آنها بر روی پوست، از مزایای مهم این فراوردههای جدید است.

سه ویژگی عمده کرمهای ضدآفتاب حاصل از نانوفناوری نسبت به محصولات قدیمی عبارتند از:

کاهش جذب چشمگیر اشعه ماوراء بنفش بدون استفاده از مواد شیمیایی؛

شفاف کردن محصول؛

امکان توزیع یافتن در بسیاری از پایههای مورد استفاده در صنایع آرایشی برای جلوگیری از تشکیل کیک (حالتی از ناپایداری این فرآوردهها)؛

تولید این نوع کرمهای ضد آفتاب که اشعه زیان آورUV را جذب میکند با استفاده از نانو ذرات اکسید تیتانیوم و اکسید روی تهیه شد، جزء اولین موارد کاربردی فناوری نانو در صنعت آرایشی بهداشتی بوده و این روند تا کنون ادامه داشته است. با پیشرفت فناوری نانو در آینده می بایست منتظر وقوع تحولاتی چشمگیر در تولیدات این صنعت بود. برخی افراد این تحول را تا حد تخیلات پیش بردهاند، ساخت ماشینهایی که قادرند موی افراد و رنگ پوست آنها را به دلخواهشان تغییر دهند و چین و چروک پوست را صاف کرده و چربیهای اضافی را جمعآوری کنند! البته شاید این تخیلات هم روزی به واقعیت بپیوندند!

مقدمه ای بر تجاری سازی تولید نانوذرات اکسید روی جایگزین اکسید روی وارداتی

در صنعت آرایشی و بهداشتی

فناوری نانو مملو از اصطلاحات مبهم است و افراد گوناگون با به کار بردن کلمات یکسان، به چیزهای کاملاً مختلفی اشاره میکنند. تجاری سازی در این مقوله فناوری نیازمند درک مشترک از مفهوم این فناوری است. مقبول ترین تعریف از فناوری نانو عبارت است از مهندسی هدفمند مواد در مقیاس کمتر

از 100 نانومتر (nm) برای به دست آوردن ویژگی ها و عملکردهای وابسته به اندازه١.

منظور از مهندسی هدفمند این است که بسیاری از مواد با ابعاد نانومتری وجود دارند ولی برای این منظور طراحی نشدهاند و فهم اینکه این مواد ابعاد کمتر از 100 نانومتر دارند، دهه ها یا قرنها بعد و همزمان با ظهور میکروسکوپهای جدید روی داده است. مقیاس کمتر از 100 نانومتر برای نقطهای است که در آن ویژگیهای مواد (به شکل وابسته به اندازه) به دلیل اثرات مکانیک کوانتومی، افزایش بسیار زیاد در مساحت سطحی، یا اثرات دیگر خودشان را در مقیاس نانو نشان می دهند، تغییر مییابد.

ویژگیها و عملکردهای وابسته به اندازه اصلیترین قسمت تعریف میباشد. کاربردهای فناوری نانو شامل مواد و ساختارهایی می باشند که نه تنها کوچک بوده، بلکه کوچک و متفاوت هستند.

مورد مشابه برای فناوری نانو را باید در فناوریهای عمومی دیگری در تاریخ جستجو کنیم که کاربردهای بسیار وسیعی داشتهاند. به طور کلی این فناوریها تأثیر بسیار زیادی در موفقیت یا شکست

صنایعی دارند که آنها را پذیرفتهاند؛ اما هویت و موجودیت این صنایع را تشکیل نمی دهند. این فناوریها ابزارهای جدیدی ایجاد میکنند و موجب ایجاد صنعت جدیدی نمیشوند. زمانی که هنری فورد از روشهای تولید خطی و پیوسته برای تولید خودرو مدل T در دهه 1910 استفاده کرد، شرکت او توانست هزینههای تولید محصول را تا 63 درصد کاهش دهد، بر رقبای خود چیره شود، و ارزش سهامی به مراتب بیشتر از رقبای خود به دست آورد؛ اما فورد همچنان یک شرکت خودروسازی بود که در زمینه تولید خودرو فعالیت داشت، نه یک تولید کننده عمومی خط تولید که در »صنعت تولید خط تولید« فعالیت داشته باشد. نکته حائز اهمیت این است که محصولات فناوری نانو مانند نانوذرات اکسید روی می توانند باعث تحول صنعت آرایشی بهداشتی گردد.

نکات مهم تجاری سازی تولید نانو ذرات اکسید روی جایگزین اکسید روی وارداتی در

صنعت آرایشی و بهداشتی

برای درک منطقی تجاری سازی فناوری نانو، باید ابتدا از سه باور غلط در مورد فناوری نانو رها شد.

باور عمومی غیردقیق اول این است که »صنعتی به نام فناوری نانو وجود دارد.« بسیاری از فعالان حوزه کسب و کار فناوری نانو بر این باورند که یک صنعت یا بخش نوظهور به نام فناوری نانو وجود دارد که از »شرکتهای فناوری نانو« همفکر با پیشرانهای و چالشهای تجاری مشابه تشکیل شده است و همگی »محصولا ت فناوری نانو« را به فروش میرسانند. این مفاهیم هم غیردقیق و هم نامفید می باشند، چرا که فناوری نانو در بخشهای مختلفی گسترده شده است.

الکتریسیته موجب ایجاد کاربردهای بسیار متنوعی از جمله روشنایی، تلفن، و صنعت نیمههادیها شد، اما تمام این کاربردها چنان وسیع میباشند که به غیر از استفاده از فناوریهای بنیادی مشترک، هیچ وجه اشتراک دیگری باهم ندارند. این امر در مورد فناوری نانو نیز صدق میکند. شرکت نوپای C Sixty سازنده داروهای محافظت کننده اعصاب1 با استفاده از خاصیت آنتیاکسیدانی فولرین است و شرکت American Bowling Services از فولرینها برای ساخت توپهای بولینگ با ساختار سطحی نانو (که مسیر مورد نظر را بهتر طی میکند) بهره میبرد. این دو شرکت به هیچ طبقهبندی صنعتی یکسانی تعلق ندارند.

باور عمومی غیردقیق دوم این است که »اگر نانو هست، پس جدید است.« توضیح داده شد که آنچه به

طور روشن در فناوری نانو جدید می باشد، مهندسی هدفمند برای به دست آوردن ویژگیهای وابسته به اندازه می باشد نه هر نانویی مانند دوده یا خاک رس.

باور عمومی غیردقیق سوم این است که عده ای فکر می کنند »اگر نانو است، پس قابلیت سودآوری بالایی دارد.« کاربردهای فناوری نانو از قبل در محصولات متنوعی وارد شده است. بسیاری از این محصولات کالاهایی هستند که بر مبنای قیمت و دسترسی و با حاشیه سود پایین به فروش میرسند. این حاشیه سود پایین به دلیل ویژگیهای مشتریان و محصولات میباشد که تغییر نخواهد کرد. با وجودی که خریداران در ابتدا مقدار کمی هزینه اضافی بابت ویژگی های متفاوت محصول فناوری نانو پرداخت میکنند، اما این امر زمان زیادی دوام نخواهد داشت.

زمانی که رقبا بتوانند به پیشرفتهای مشابهی دست پیدا کنند، رقابت موجب خواهد شد که این سود بالایی که پیشتازان از آن بهرهمند شدهاند، از بین رفته و حاشیه سود به سمت میانگینهای آن صنعت رانده شود. در دراز مدت، این امر به معنای آن است که حاشیه سود محصولاتی که در آنها از فناوری نانو استفاده شده است، به سمت میانگین سود آن محصول در صنعت مربوطه میل خواهد کرد. شکل زیر باورهای موجود با واقعیت تجاری را بطور خلاصه نشان داده است.