طرح توجیهی تولید آنزیم های خوراک دام و طیور

خلاصه طرح  

چکیده :

آنزیم ها ملکولهای طبیعی هستند که قادر به انج ام واک نش ه ای مختل ف در طبیع ت م ی باش ند. آن زیم ه ا را براس اس ن وع عمل آنها تقسیم بندی و نام مناسب آن فرآیند را به انها می دهند. مثلا آنزیم های هضم کننده پروتئین ها را پروتئاز ه ا م ی نامند و بسته به نوع هیدرولیز آنها را به شاخه های کوچک تر و طبقه های خاصی تقسیم بندی می نمایند. تحقیقات زیادی در رابطه با استفاده از آنزیمها در جی ره غ ذایی ت ک مع ده ای ه ا و بخص وص طی ور انج ام گرفت ه و در تحقیق ات مختل ف عملکرد مثبت آنزیمها در رابطه با افزایش انرژی و قابلیت هضم قندها و پروتئین جیره مورد ارزیابی قرار گرفته اس ت .

طبق گزارشات، اآثر محققین معتقدند آه افزودن آنزیم به جیره غذایی طیور، باع ث اث رات ذی ل خواه د ش د :١- ب الابردن قابلیت هضم، ٢- پایین آوردن هزینه دان، ٣- بهبود در وضعیت شیمیایی بس تر،٤- بهت ر ش دن ض ریب تب دیل،٥- آم ک ب ه محیط زیست از طریق آاهش مواد آلی دفع شده.

مکمل های آنزیمی مورد استفاده در صنعت دام و طیور متنوع بوده و با نام های تج اری مختل ف در بازارمص رف م ورد استفاده قرار می گیرد. از جمله آنها آنزیم فیزایم، ایکس پی ٠٠٠۵ جی( آنزیم فیتاز) ،ی ا م ولتی آن زیم گراین دازیم ج ی پ ی

٠٠٠۵١( گلوکوناز، زایلاناز) و یا مولتی آنزیم آویزایم ٠٢۵١( شامل چند انزیم پروتئاز، آمیلازو زایلان از) وی ا برگ ازیم

) P یک مولتی آنزیم دارای پنتوزاناز، سلولاز ،آلف ا آم یلاز ، پروتئ از و هم ی س لولاز )، ن اتوزیم پ لاس ( آن زیم ١٣ گان ه حاوی فیتاز و لیپاز) می باشد

قیمت ای ن محص ول در داخ ل کش ور دارای ی ک طی ف متن وع ب وده و از ٠٠٠٠۵ -١٢٠٠٠٠ ری ال متغی ر م ی باش د. ای ن قیمت ها وابسته به نوع آنزیم و کشور تولید کننده می باشد. میزان فعالیت آنزیم و ی ا ت وان آن در قیم ت آن ت اثیر میگ ذارد.

در خصوص قیمت جهانی محصول نیز منابع موجود نشان می دهد قیمت ارائه شده برای هر کیلو ۵١-٧ دلار می باشد.

عمده آنزیم ها ی مورد استفاده در صنعت دام و طیور را می توان به شرح ذیل معرفی نمود . ١ - :Xylanase ٢ b - - glucanase ٣ (Arabinoxylanase) Pentosanase – ٤ Phytase - ٥ Cellulase - ٦ Protease - ٧ α - - amylase ٨ Lipase - ٩ Pectinase -

با وجود آن آه آنزیم ها بر روی ترآیبات غذایی اثر می آنند ، ولی بر روی باآتری ها روده ای اثری نداش ته و مق اومتی در برابر آن نشان نمی دهند ، زی را آن ه ا موج ود زن ده نب وده و ه یچ رابط ه ای ب رای رش د و ق درت زیس ت و ی ا آل ودگی عفونت نشان نمی دهند . آنزیم ها ترآیبات پروتئینی بوده و لذا به آسانی و با توجه به شرایط موجود زن ده ، غلظ ت آن ه ا تغییر پیدا می آند . آنزیم های درون ریز در هضم ترآیبات غذایی نقش اصلی داشته ولی آنزیم های خارجی آ ه ب ه ط ور مستقیم به غذا اضافه می شوند ، نقش مکملی را برای هضم طبیعی آنزیم های درون ریز دارند; زیرا آن زیم ه ای خ ارجی فعالیت شان را روی م واد غ ذایی خ ام موج ود در ان دام گوارش ی انج ام م ی دهن د . اف زودن آن زیم ه ای خ ارجی ب ه غ ذای حیوانات بیانگر افزایش سیستم هضم آنزیمی می باشد.

تحقیقات زیادی در رابطه با استفاده از آنزیم ها در جیره غذایی تک معده ای ها و بخصوص طیور انج ام گرفت ه و در ای ن تحقیقات عملکرد مثبت آنزیم ها در رابطه ب ا اف زایش ان رژی و قابلی ت هض م قن دها و پ روتئین جی ره م ورد ارزی ابی ق رار گرفته است .بنابراین آنزیم ها می توانند در تولید فرآورده های پروتئین ی از اهمی ت خاص ی برخ وردار باش ند و از هزین ه های جانبی جلو گیری نمایند.

عمده تولید کننده گان آنزیم های خوراک دام و طیور عبارتند از: آلم ان، دانم ارک، اس ترلیا، هن د و چ ین م ی باش ند. ای ن کشور ها آنزیم های مکمل غذای طیور ودام را با نام های مختلف ب ه کش ور ه ای دیگ ر ص ادر م ی نماین د. حج م تولی د و ص ادارات ای ن آن زیم ه ا در من ابع مشخص ی گ زارش نش ده اس ت ام ا ب ا پ یش بین ی اانج ام ش ده در توس ط س ایت ThePoultrySite Latest News مقدار دلاری مکمل های طیور تا سال ٢٠١٠ به US$15. 4 Billion م ی رس د.

قابل توجه است که بیشترین مقدار مصرف کنندگان آنزیم در کشور های امریکا، ژاپ ن، فرانس ه، آلم ان، انگلس تان، اتالی ا، منطقه آسیا، آمریکای لاتین و آسیای میانه می باشد. در این میان سهم آنزیم های حدود ٣ بیلی ون دلار در س الا تخم ین زده شده است. البته این مقداردر کشور ما بدلیل مصرف پائین آنزیم مکمل خوراک دام و طیور بسیار ناچیز می باشد.

بر اسا س فرمول جیره های غذائی در صورت استفاده از ١کیلو گرم مکمل آنزیمی بایستی با حدود ٣ ت ن خ وراک طی ور مخلوط و مورد استفاده قرار گیرد. در صورت ضریب تبدیل ٢.٢ برای یک مرغ گوشتی ٢ کیلو گرمی ح دود ٤.٤ کیل و گرم دان مصرف می شود. بنا براین یک واحد تولیدی مکمل آنزیم با ظرفیت حدود ٥٠٠ تن در سال می تواند تنها ح دود یک دهم نیاز فعلی را پوشش دهد. در صورت برنامه ریزی برای پوشش کامل در کشور و در نظ ر گ رفتن رش د ب رای آن بایستی چند واحد تولیدی با ظرفیت ١٠٠٠-٢٠٠٠ تن در سال احداث تا بتواند مصرف داخلی راپوشش دهد.

وجود مکمل های انزیمی چهارگان ه، پ نج، هف ت و حت ی س یزده گان ه از محص ولات م ورد مص رف تولی د کنن دگان دام و طیور می باشد. این آنزیم های عمدتا از منابع گیاهی بوده و بسیار ارزان می باشد. در م واردی از ان زیم ه ای حی وانی و باکتریایی نیز استفاده می شود.

با توجه به اینکه اجرای این پروژه نیاز به شرایط خاصی برای مکان انجام آن ندارد اما نزدیکی این مرکز تولیدی به تولید کنندگان خوراک دام و طیور و همچنین مناطقی که در آن تولید کنندگان صنعت دام و طیور بیشتر هستند می تواند هزینه های حمل و نقل و موارد مربوطه را کم نماید. از طرفی دردسترس بودن مراکز استفاده کننده این امکان را به تولید کننده آنزیم می دهد تا بتواند مشکلات احتمالی را در خصوص استفاده از آنزیم حل نموده و با سفارش ترکیبات مورد نیاز مصرف کننده خدمات خاص ارائه نماید. مناطقی چون مشهد ، ورامین، کرج و موارد مشابه که صنعت دام و طیور رونق بالائی دارد می تواند بهترین مراکز تولید برای مکمل آنزیم باشد. کاهش هزینه های حمل ونقل و موارد غیر ضروری و همچنین کاهش هزینه های ابنار داری برای تولید کننده آنزیم و مصرف کننده از دلایل دیگراین انتخاب می باشد. همچنین وجود متخصصین آگاه به تولید آنزیم نیز و فرمولاسیون آن می تواند بعنوان دلیل این پیشنهاد باشد.

تولید آنزیم های خوراک دام و طیور

١-معرفی محصول:

١-١- نام و کد محصول

مکمل های آنزیمی مورد استفاده در صنعت دام و طیور متنوع بوده و با نام های تج اری مختل ف در بازارمص رف م ورد استفاده قرار می گیرد. از جمله آنها آنزیم فیزایم، ایکس پی ٠٠٠۵ جی( آنزیم فیتاز) ،ی ا م ولتی آن زیم گراین دازیم ج ی پ ی

٠٠٠۵١( گلوکوناز، زایلاناز) و یا مولتی آنزیم آویزایم ٠٢۵١( شامل چند انزیم پروتئاز، آمیلازو زایلان از) وی ا برگ ازیم

) P یک مولتی آنزیم دارای پنتوزاناز، سلولاز ،آلف ا آم یلاز ، پروتئ از و هم ی س لولاز )، ن اتوزیم پ لاس ( آن زیم ١٣ گان ه ح اوی فیت از و لیپ از) م ی باش د. ب ا توج ه ب ه مراجع ات انج ام ش ده ب ه وزارت بازرگ انی ک د خاص ی ب رای آن زیم و محصولات مشابه تعریف نشده است و وارد کنندگان آن را به نام های دیگر تجاری و گاهی اوقات به نام محصولی دیگ ر وارد کشور می شود.

٢-١- شماره تعرفه گمرکی

در گمرک کشور محصولی به نام مکمل آنزیم خوراک دام و طیور ثبت نشده است و تعرفه مشخصی ندارد

٣-١- شرایط واردات

شرایط واردات محصول نامشخص و اطلاعاتی برای آن ثبت نشده است

۴-١- استاندارد ملی

این محصول فاقد استاندارد ملی می باشد

۵-١-قیمت داخلی و جهانی

قیمت ای ن محص ول در داخ ل کش ور دارای ی ک طی ف متن وع ب وده و از ٠٠٠٠۵ -١٢٠٠٠٠ ری ال متغی ر م ی باش د. ای ن قیمت ها وابسته به نوع آنزیم و کشور تولید کننده می باشد. می زان فعالی ت آن زیم و ی ا ت وان آن در قیم ت آن ت اثیر گ ذارمی

باشد و معمولا آنزیم مصرفی در کیسه ها ۵٢ کیلوئی به بازار ارائه م ی گ ردد. در خص وص قیم ت جه انی محص ول نی ز

منابع موجود نشان می دهد قیمت ارائه شده برای هر کیلو ۵١-٧ دلار می باشد.

۶-١-موارد مصرف و کاربرد

آنزیم ها ملکولهای طبیعی هستند که قادر به انج ام واک نش ه ای مختل ف در طبیع ت م ی باش ند. آن زیم ه ا را براس اس ن وع عمل آنها تقسیم بندی و نام مناسب آن فرآیند را به انها می دهند. مثلا آنزیم های هضم کننده پروتئین ها را پروتئاز ه ا م ی نامند و بسته به نوع هیدرولیز آنها را به شاخه های کوچک تر و طبقه های خاصی تقسیم بندی می نمایند. تحقیقات زیادی در رابطه با استفاده از آنزیمها در جی ره غ ذایی ت ک مع ده ای ه ا و بخص وص طی ور انج ام گرفت ه و در تحقیق ات مختل ف عملکرد مثبت آنزیمها در رابطه با افزایش انرژی و قابلیت هضم قندها و پروتئین جیره مورد ارزیابی قرار گرفته اس ت . طبق گزارشات، اآثر محققین معتقدند آه افزودن آنزیم به جیره غذایی طیور، باع ث اث رات ذی ل خواه د ش د :١- ب الابردن قابلیت هضم، ٢- پایین آوردن هزینه دان، ٣- بهبود در وضعیت شیمیایی بس تر،٤- بهت ر ش دن ض ریب تب دیل،٥- آم ک ب ه محیط زیست از طریق آاهش مواد آلی دفع شده.

پلی ساآاریدها با تنوع مختلف در غدای دام و طیور جهت استفاده باید به اندازه های کوچک و قابل ج ذب تب دیل ش ود ک ه این وظیفه به عهده آنزیم های هضم کننده آنها می باشد. باید توجه داشت آ ه آنزیمه ای تج ارتی موج ود ه ر آ دام ب ر روی

پل ی س اآارید خاص ی عم ل م ی آنن د . بط ور مث ال در جی ره ای آ ه از دان ه ج و و گن دم تش کیل ش ده بترتی ب م ی ت وان از

آنزیمه ای گلوآان از و زیلان از اس تفاده نم ود. بط ور آل ی در نتیج ه اس تفاده از آن زیم، قابلی ت هض م چربیه ا، پروتئینه ا و

بخصوص آربوهیدراتها بهبود یافته و باعث افزایش انرژی قابل متابولیسم ظاهری می شود. البته این مقدار بسته ب ه ن وع آنزیم تهیه شده در آارخانجات مختلف، متفاوت است و در هنگام مصرف باید به میزان توصیه شده توجه شود.

عمده آنزیم ها ی مورد استفاده در صنعت دام و طیور را می توان به شرح ذیل معرفی نمود .

. ١ - :Xylanase این آنزیم دارای اثر بیشتری در مقایسه با سایر آاهش دهنده های ویسکوزیته می باش د و اث ر خ ود را بوسیله قابل حل آردن آرابینوگزیلان ها و شکستن مولکول های بزرگ آنها اعمال می آند .

٢ : b - glucanase - این آنزیم باعث آاهش ویسکوزیته محتویات گوارش در جوجه هایی می شود آه توسط جیره های حاوی جوهای دارای بتا گلوآان بالا تغذیه شده اند و در نتیجه باعث بهب ود عملک رد ب ویژه در طی ور م ی گ ردد . از دیگ ر اثرات این آنزیم ، آاهش بروز چسبندگی مقعدمی باشد . بهبود وضعیت بستر و آاهش تعداد تخم مرغهای آثیف از اثرات دیگر استفاده از این آنزیم می باشد .

٣ : (Arabinoxylanase) Pentosanase – این آنزیم باعث آاهش ویسکوزیته محتویات گوارشی در جوجه هایی می شود آه توسط جیره های گندمی آه مقادیر محسوسی آرابینو گزیلان دارند ، تغذیه شده ان د و ب دین وس یله منج ر ب ه بهب ود عملکرد ، طیور می شود