طرح توجیه فنی، مالی، اقتصادی طرح اولیه بازیافت ظروف پلاستیکی

 خلاصه طرح

مقدمه :

بازیافت با یک شعار اساسی آغاز می شود مبنی بر اینکه »اجازه ندهید زباله هایتان به مواد زائد تبدیل شود.« برای تحقق این امر چه باید کرد و چگونه می توان حجم زباله را کاهش داد؟

یکی از مهمترین ارکان مدیریت محیط زیست، مدیریت مواد زائد جامد است که عدم توجه به آن باعث به وجود آمدن زیانهای اقتصادی، از بین رفتن منابع و آلودگی محیط زیست میشود. براساس آمارهای موجود روزانه

حدود 3/5 میلیون تن زباله در سراسر دنیا

تولید میشود که سهم کشور ما در تولید آن حدود 40 هزار تن در روز است. پلاستیک نیز

یکی از مواد قابل بازیافت در زبالههای شهری است که در چند دهه گذشته مصرف و کاربرد آن ازدیاد یافته است ، استفاده از تجربیات شهرهای پرجمعیت دنیا که موفقیتهای قابل توجهی در زمینه مدیریت شهری داشتهاند، میتواند راهگشای برنامهریزان و مدیران کلانشهرهای کشورهای در حال توسعه باشد. نسبت پلاستیکهای تولیدی در ایران بیش از 177 هزار تن تخمین زده

میشود که این رقم معادل حدود500 تن در روز است.

پلاستیکها به دستههای گوناگون تقسیم میشوند و میتوانند به شکل فیلم یا فیبر باشند.

معمولا به پلاستیکها برای بهبود کارآیی یا از لحاظ اقتصادی ترکیبات آلی یا پلیمر اضافه میشود.

پلاستیکها را براساس ساختار پلیمری، خصوصیات حرارتی، تراکمپذیری و تغییرات

دمایی بلور تقسیمبندی میکنند. بررسیها نشان میدهد پلیاتیلن ترفتالات یکی از ترکیبات

پرکاربرد پلاستیک است و در بطریها و ظروف نگهداری مواد به کار میرود و سهم زیادی از این

ترکیب در صنایع بسته بندی به کار میرود. در سالهای اخیر استفاده از پلاستیک های خودتخریب حائز اهمیت شده که از سال1998 وارد بازار مصرف شده است. بازیافت پلاستیکها نقش مهمی در کاهش انتشار گاز دیاکسید کربن دارد. نتایج تحقیقات انجام گرفته بر روی چرخه زیست محیطی مواد مختلف نشان میدهد که مقدار دیاکسید کربن ناشی از بازیافت هر تن پلاستیک در مقایسه با سایر روشهای دفع زبالهها از جمله دفن در محلهای دفن یا بازیافت انرژی، 1/5 تا 2 تن کمتر است. این موضوع با توجه به افزایش میزان مصرف لوازم مصرفی در منازل و میزان بازیافت ضایعات از 19 درصد به 50 درصد در سال 2020 حائز اهمیت فراوان است.کشورهای اروپایی و امریکایی طیف وسیعی از محصولات را روانه بازار مصرف میکنند، که در آنها به نحوی مواد پلاستیکی مصرف میشود. در سالهای اخیر توجه کشورها به تولید پلاستیکهای قابل بازیافت جلب شده و در صنایع اقداماتی جهت مصرف کمتر پلاستیکها و استفاده مجدد از آنها صورت گرفته که در صنایعی مانند خودروسازی حائز اهمیت استراتژیهایی نظیر جایگزین کردن فرآیندهای تولیدی و عدم استفاده از پلاستیکهای غیرقابل بازیافت، یکی از مهمترین اهداف دولتها در مدیریت مواد زائد جامد است.

مهمترین فاکتور قابل توجه در مورد پلاستیکها عدم تجزیه آنها در محیط توسط باکتری هاست. در کشورهای پیشرفته، میدان عمل بازیافت با افزایش میزان مصرف پلاستیکها توسط مصرفکننده افزایش مییابد. بررسیها نشان میدهد، از یک تن پلاستیک میتوان بیش از 20 هزار بطری

پلاستیکی به دست آورد و تخمین زده میشود که 100 میلیون تن پلاستیک در سال تولید

میشود.به طور متوسط اروپاییان 36 کیلوگرم پلاستیک را در سال تولید میکنند که 4

درصد روغنهای مصرفی در اروپا برای تولید پلاستیک مصرف میشود که میزان 64

درصد پلاستیکهای ناشی از فاضلابها قابل بازیافت هستند درکل میزان 42 درصد از

پلاستیکها از مجموع کل پلاستیکها در صنایع بستهبندی استفاده میشود.

پلاستیک های تخریب پذیر

پلاستیکهای تخریبپذیر آمیزههایی هستند که در آنها یک ماده تخریبپذیر مانند نشاسته به یک پلاستیک متداول مانند پلیاتیلن اضافه میشود.مهمترین پلاستیک از این نوع پلیلاکتیک اسید هستند که از اسیدلاکتیک تهیه میشوند. پیشبینی میشود این پلاستیک که خواص بسیار خوبی هم دارد، در آینده رقیب بسیار جدی برای پلاستیکهای متداول امروزی به خصوص در صنعت بستهبندی خواهند بود. بررسیها نشان میدهد، پلاستیکها حدود 7 درصد زبالههای خانگی را تشکیل دادهاند که پس از پسماندهای غذایی و کاغذ هم عمده زباله را تشکیل میدهند. همچنین

80 درصد حجم زبالههای پلاستیکی شامل بستههای پلاستیکی به شکل ظروف غیرقابل انعطاف مانند بطری نوشابه، بطری آب معدنی و شیر است. معمولا پوشش پلاستیکی که برای بستهبندی استفاده میشود با عنوان فیلم نام برده میشوند که 20 درصد دیگر از حجم زبالههای پلاستیکی را تشکیل میدهد. لذا لزوم بازیافت و استفاده از این مواد ضرورری میباشد در این طرح سعی شده بازیافت پلاستیک و استفاده از آن در چرخه تولید را بررسی و نقاط ضعف و قوت آن را اعلام نمود.

-1معرفی محصول :

بازیافت مواد پلاستیکی

استفاده دوباره ازپلاستیک هاى مصرف شده به یک یا دو محصول محدود نمی شود. بلکه با توجه به کثرت فرآورده هاى پلاستیکی، بازیافت آنها نیز طیف گسترده اى را تشکیل میدهدو به عنوان مثال:

-1 ظروف نوشابه هاى گازدار از جنس پلی اتیلن تترافتالات (PET)

-2شیشه های شیرخورى کودکان از جنس پلی کربنات ( ( PC به دلیل گران بودن پلی کربنات ها این نوع پلیمرها کمتر در بسته بندى مواد غذایی استفاده شده و بیشتر در ساخت شیشه هاى شیر کودکان به کار می روند.

-3ظروف بسته بندى لبنیات از جنس پلی اتیلن((PE ، پلی پروپیلن((PP و پلی استایرن((PS

-4 ظروف یک بار مصرف از جنس PS وPP

-5 کیسه هاى پلاستیکی از جنس پلی اتیلن . این نوع کیسه ها به اشتباه تحت عنوان کیسه هاى نایلونی معروفند.

قابل ذکر است این مواد پلاستیکی می توانند حاوى رنگ باشند که در آن صورت از رنگدانه پلاستیک (مستربچ) استفاده می شود.