طرح توجیه فنی، مالی، اقتصادی تولید گریس گرافیتی

مقدمه

گریس یکی از محصولات پر کاربرد در روانکاری است.این محصول به دلیل خواص فیزیکی خاص و سهولت استفاده اهمیت بالایی در میان محصولات مشابه دارد.هم اکنون این محصول در انواع و اقسام بسیار متنوع در سطح جهان تولید می شود.اما به طور کلی گریس ها را میتوان به دو دسته تقسیم کرد .دسته اول گریس هایی هستند که برای مصارف عام تولید میشوند این نوع گریس ها خاصیت منحصر به فردی ندارند و قابل استفاده برای شرایط سخت مانند دمای بسیار پایین،دما یا فشار بسیار بالا نیستند و به دلیل سهولت تولید و کیفیت پایین قیمت بیسارپایینی دارند.این نوع گریس ها بیشتر در کشور های در حال توسعه تولید میگردند.دسته دوم گریس هایی هستند که برای مصارف خاص ساخته شده و یا خواص منحصر به فردی دارند که از این دسته میتوان به گریس های نسوز،گریس های مقاوم در برابر دمابسیار بالا وپایین و مقاوم در برابر فشار نام برد.این نوع گریس ها دارای قیمت بسیار بیشتری نسبت به دسته اول داشته و بیشتر تولید و صادرات این محصولات در اختیار کشور های توسعه یافته است.گریس گرافیتی یکی از این نوع گریس هاست که مقاومت بسیار بالایی در برابر فشار دارد و با قیمت بالایی در سطح جهان عرضه می شود.لذا در این امکان سنجی هدف تولید این محصول در استان کرمان میباشد

فصل اول:

١- معرفی محصول

١-١- گریس

گریس مخلوط نیمه جامدی از روغن های معدنی با یک نوع صابون ویا مخلوطی از صابونها هستند که جهت روغن کاری مصرف می گردند . و در درجه حرارت معمولی ممکن است بصورت جامد باشند . طریقه و روش کار آنها به این ترتیب بوده که در اثر درجه حرارت نرم شده و مانند یک روغن سفت عمل می کنند . معمولاﹰ درصدروغنهای معدنی در گریسها حدود % ٩٠- ٦٥ می باشد( در بعضی مواقع به گریس ها مواد جامدی مانند گرافیت نیز اضافه می شود) . گریسها پس از استفاده در اثر ماندن ، مجداﹰ سفت شده و استفاده از این خاصیت بسیار مفید است چون گریس را می توان به یاتاقها تزریق کرد تا از یاتاق مربوطه به بیرون نفوذ و سپس در اثر کارکرد،این مقدار اضافی سخت شده ومانع نفوذ گرد و غبار و رطوبت بداخل یاتاقان می شود . مهمترین انواع گریسهای روان کننده تولید شده در زمان حاضر محصولات صابونی شده ، فلزی و غیر صابونی شده هستند .

١-١-٢- گریس های غیر صابونی شده :

این نوع گریسها بر پایه بنتونیتها ، پلی کربامید ، کربن سیاه ( دوده ) صنعتی و ..... همراه با روغنهای سنتتیک و روغنهای معدنی نوع پارافینیک بعنوان عامل روان کننده تولید می شوند . این نوع گریسها که در مقابل حرارت مقاومت زیادی از خود نشان می دهند و دارای نقطه چکش خواری نبوده و اصلاﹰ این نقطه برای آنها قابل اندازه گیری نیست و به همین علت آنها را به عنوان گریس همه کاره به کارمی برندوبه دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت در صنایع ذوب آهن ، مس و ... استفاده می شوند ولی تحمل فشار این گریسها پائین بوده و مقاومت برشی را تحمل نمی کنند .

١-١-٣- گریسهای صابونی شده - فلزی :

این گریسها را برحسب نوع صابونی که جهت تهیه از آن استفاده شده است تقسیم بندی می کنند و تقریباﹰ % ٩٠ از گریسهای متداول از این نوع می باشند . مهمترین انواع این گریسها در زیر توضیح داده شده است . جهت پائین نگاهداشتن هزینه های تولید گریس صابونی شده ( که در این طرح مورد نظر است) تاحد امکان از اسیدهای چرب استفاده می شود که نتیجاﹰ باعث روان سازی گریس نیز می شود . انواع اسیدهای مورد استفاده عبارتند از : اسیدهای روغن ماهی ، اسیدهای چرب حیوانی ، اسید چرب دانه پنبه ، استئارین ، چربی پشم ، چربی اسب ، چربی رزین ، ١٢- هیدروکسید استئاریک اسید و ....

A گریس سدیم :

در این نوع گریس صابون بکار رفته صابون سدیم می باشد حالت ظاهری این گریس به صورت جامد است ولی می توان آن را بصورت نرم نیز در آورد . از این نوع گریس می توان تا نقطه ذوب آن استفاده کرد . نظر به اینکه صابون سدیم در آب حل می شود از این نوع گریس در محل هائیکه امکان شستشوی صابون در آن وجود دارد کاربرد نداشته و به علت چسبندگی زیاد بیشتر برای روغنکاری یاتافانهائی کهاحتیاج کمتری به روغن کاری دارند استفاده می شود .

(Bگریس کلسیم :

در این نوع گریس که مخلوط روغن معدنی و صابون کلسیم می باشد بیشتر جهت روغن کاری در نواحی که مرطوب و یا حتی در تماس دائم با آب می باشند استفاده می شود و این به علت عدم محلول بودن آن در آب است . حالت ظاهری آن نرم ؛ و بستگی به نوع روغنی که جهت تهیه آن به کار می رود رنگ آن متفاوت است . معمولاﹰ این نوع گریسها را توسط آب پایدار می نمایند که باتوجه به نقطه جوش آب این نوع گریسها رانمی توان با درجه حرارت بیشتر از نفطه جوش آب بطور دائم استفاده نمود زیرا آب در اثر تبخیر خارج شده و صابون از روغن جدا می شود . لذا بعضی از این نوع گریسها راجهت استفاده در شرایطی با درجه حرارت بالاتر توسط ترکیبات شمیائی که دارای نقطه جوش بالاتری هستند پایدار می نمایند .

(C گریس مخلوط :

مخلوطی از گریسهای لیتوم و کلسیم می باشد که بیشتر مورد استفاده آن روغن کاری در شرایطی است که تغییرات درجه حرارت از ٤٠ تا ٢٦٠ درجه سانتی گراد باشد . ظاهر آن حالت نرم تری از گریس سدیم داشته و بیشتر از سایر گریسها مورد مصرف قرار میگیرد .

(D گریس آلومینیم :

حالت ظاهری این گریس شبیه وازلین است و به علت چسبندگی خوب آن به فلزات برای روغنکاری شاسی اتومبیل استفاده می شود . از نظر خواص عمومی شبیه گریس کلسیم بوده و در آب حل نمی گردد. در حرارت های بالاتر از ١٧٥ درجه سانتی گراد بصورت جسم سختی در آمده که خاصیت چسبندگی خود را از دست داده و خاصیت روغن کاری ندارد . تولید گریس آلومینیم ( و کلاﹰ گریسهای ﮊل مانند ) چون کارائی نداشته و به قطعات اتومبیل ضرر می زنند در تعدادی از کشورها ممنوع شده است .

(E گریس لیتوم :

این گریس که از روغنهای معدنی و روغنهای مصنوعی تهیه می شود دارای شکل ظاهری نرم بوده و در اثر تغییر درجه حررات سفت نمی شود . در تغییرات درجه حرارت بین ٨٠ تا ٣٠٠ میتوان از آن استفاده نمود . این

۷

گریس در برابر آب مقاوم بوده ولی کمی رطوبت جذب می کند و به علت طول عمر نسبتاﹰ زیاد در گریس کاری هواپیما ها نیز کاربرد دارد.در تولید این نوع گریس از هیدرو کسید لیتیوم برای تولید صابون استفاده میشود .

F گریس باریوم :

این گریس از نظر شکل ظاهری و خواص شبیه مخلوط سدیم است . تنها تفاوت آن ویسکوزیته بالاتر می باشد که در اثر حرارت روان نگشته تا زمانی که در اثر حرارت بالا تجزیه شود بصورت نیمه جامد باقی می ماند . ضمناﹰ چسبندگی آن به سطح فلزات بسیار خوب است .

(G گریس استرانسیوم :

این گریس شبیه گریس باریوم است با این تفاوت که مقاومت آن در حرارت بیشتر از آن است و هنوز به صورت تجارتی از آن استفاده نمی شود .

١-١-٤- گریس گرافیتی:

گرافیت معمولا به عنوان پر کننده(افزایش دهنده مقاومت گریس در برابر فشار) به گریس اضافه شده وخواص آنرا تحت تاثیر قرار میدهد،گرافیت را می توان به انواع گریس های پایه صابونی اضافه کرد و تولید گریس گرافیتی نمود اما معمولا گریس های گرافیتی پایه کلسیم،سدیم ولیتیوم عمومیت بیشتری دارند و سهم قابل توجهی از تولید وفروش این محصول را به خود اختصاص داده ؛ واز نظر تولید به صرفه تر بوده و خواص روان کننده گی بهتری از خود نشان میدهد.از میان گریس های گرافیتی که در ایران و جهان تولید میشود گریس گرافیت پایه کلسیم از عمومیت بیشتری برخوردار است زیرا تهیه مواد اولیه آن بخصوص در ایران راحتتر است واین گریس با وجود قیمت تمام شده کمتر ؛ خواص بسیار مطلوبی در روانکاری دارد و ماشین آلات را در برابر نفوذ آب حفظ میکند(آب بندی) از طرفی بیشتر فروش شرکت های داخلی وخارجی که این نوع گریس را تولید میکنند از نوع پایه کلسیم است بنابر این در این مطالعه سعی شده بیشتر به گریس گرافیت پایه کلسیم پرداخته شود.

١-١-٥-  کاربرد و تاریخچه تولید گریس

گریس ها مشابه روغن ها ،برای به حداقل رساندن اصکاک و سایش بین سطوح متحرک،کاربرد دارند. در مواردی که روان ساز باید به عنوان مانعی برای جلوگیری از ورود ذرات خارجی عمل کند،و یا موقعیت حرکت بین دو سطح به گونه ای است که نیاز به روانساز نیمه جامد وجود دارد،باید از گریس استفاده شود.بعلاوه از بعد عملیاتی،روانکاری با گریس عموما روانکاری در اکثر دستگاه های صنعتی و خودروها است.