خلاصه طرح
| نام محصول |
درخشان کننده های نوری |
|
| |
|
|
|
| ظرفیت پیشنهادی طرح |
100 تن در سال |
|
| |
|
|
|
| موارد کاربرد |
به عنوان ماده نورتاب در ساخت علائم هشداردهنده، |
|
| اعلام کننده و محصولات تزئینی |
|
| |
|
|
| مواد اولیه مصرفی عمده |
استرانسیوم، اکسید روی |
|
| |
|
|
|
| کمبود محصول (سال (1390 |
1000 تن جهت بازار داخل و صادرات |
|
| |
|
|
|
| اشتغال زایی (نفر) |
12 |
|
| |
|
|
|
| زمین مورد نیاز (m2) |
1000 |
|
| |
|
|
|
| |
اداری (m2) |
120 |
|
| زیربنا |
تولیدی (m2) |
150 |
|
| آزمایشگاه (m2) |
50 |
|
| |
|
| |
انبار (m2) |
100 |
|
| میزان مصرف سالانه مواد اولیه اصلی |
استرانسیوم یا اکسید روی 110 تن در سال |
|
| |
|
|
|
| میزان مصرف سالانه |
آب (m3) |
1089 |
|
| برق (kw) |
120 |
|
| یوتیلیتی |
|
| گاز (متر مکعب) |
54000 |
|
| |
|
| سرمایه گذاری ثابت طرح |
ارزی (یورو) |
0 |
|
| ریالی (میلیون ریال) |
3577 |
|
| |
مجموع (میلیون ریال) |
3577 |
|
| محل پیشنهادی اجرای طرح |
استان سمنان |
|
نام و کد محصول [1] ، [2] ، [3]
به هر پدیده فیزیکی که در آن از طریقی به جزء افزایش دمای صرف یک ماده، نور تولید شود لومینانس گوییم. این واژه از واژه یونانی لومینوس به معنی درخشان گرفته شده است. این پدیده با ساختار اتمی ماده در ارتباط می باشد. به درستی مشخص نیست از چه زمان برای انسان این پدیده شناخته شده است، امامسلماً از گذشتههای دور، نور افشانی بعضی از مواد در اثر حرارت آتش و یا هنگام شکسته شدن سنگها توجه بشر را به خود جلب کرده است. پدیده لومینانس که بطور عموم به تابش نور توسط یک ماده اطلاق می شود، خود شامل دو نوع تابش می باشد.
الف)فلورسانس
ب)فسفرسانس
فسفر سانس و فلورسانس پدیده هایی هستند که در آنها یک ماده خاص که بطور عام به آن فسفر گفته میشود پس از قرار گرفتن در مقابل نور مرئی یا غیرمرئی یا عوامل خارجی نظیر ضربه خوردن، گرم شدن، مالش وخراش این را در خود ذخیره میکند و سپس آن انرژی را به صورت طیفی از امواج مرئی در طول مدت زمانی منتشر میکند، اگر این به عنوان شباهت این دو پدیده باشد تفاوت آنها در اختلاف زمانی بین این دو دریافت تابش یا به عبارت دیگر دوام تابش است. اگر زمان تحریک کمتر از ٨-١٠ ثانیه باشد، این پدیده را فلورسانس گوییم و اگر زمان تحریک بیشتر از ٨-١٠ ثانیه باشد آن را فسفرسانس مینامیم. به عبارتی در فسفرسانس تحریک طولانی وتشعشع طولانیتری داریم و در فلورسانس تحریک کوتاه و تشعشع کوتاهتری داریم. این نور افشانی سرد و رنگین است و ارتباطی به سوختن، اکسیداسیون و یا تولید حرارت ندارد. در فلورسانس که نمونه آن نور لامپ فلورسنت خانگی (مهتابی) یا صفحه تلویزیون است تابش آنی است وتقریباً بلافاصله بعد از قطع نور تمام می شود. در حالیکه در فسفرسانس که نمونه آن اسباب بازیها و وسایل شب نما است، ماده پس از قطع نور نیز تا مدتی به تابش ادامه می دهد که مقدار آن بسته به ماده مورد استفاده دارد که می تواند از چند ثانیه تا چند روز و حتی چند سال طول بکشد.
برای اولین بار جورج استوکس در اوایل سال 1800 میلادی دریافت فلوریت (یک نوع سنگ) در اثر قرار گرفتن در معرض تابش نور فرابنفش خورشید، رنگ فلورسنت آبی از خود نشان میدهد. وی پس از
مطالعات مفصل نام فلورسانس را از کانی فلوریت الهام گرفت. بر این اساس کانیها و موادی که این ویژگی را به نمایش میگذارند فلورسنت نامیده می شوند.
نور افشانی لومینانس پس از قطع تابش نور فسفرسانس نامیده می شود. این نام تنها به دلیل شباهت ظاهری این پدیده به نور حاصل از سوختن فسفر در تاریکی برای آن انتخاب شده است اما ارتباطی با فسفر ندارد. برخی از مواد و کانی ها برای چند لحظه فسفرسانس هستند در حالیکه برخی دیگر برای مدت طولانی به نوردهی (ولو به شدت ناچیز) ادامه می دهند. بعضی از کانی ها تا چند سال پس از تابش نیز به نور افشانی خود ادامه میدهند.
اساس پدیده لومینانس همان برانگیختگی الکترونها است. میدانید که در یک اتم الکترونها در وضعیتهای انرژی مختلفی نسبت به هسته قرار دارد که به آنها ترازهای الکترونی گفته می شود ویژگی هر تراز انرژی معلوم و مشخص آن است که با افزایش فاصله تراز از هسته افزایش مییابد. یک الکترون تنها در این ترازها و با انرژیهای ویژه میتواند به دور هسته بچرخد و نمیتواند هر انرژی دلخواهی داشته باشد. در وضعیت عادی که هیچ انرژی اضافی وجود ندارد الکترونها به ترتیب ترازهای انرژی اتم را از پایین به بالا پر میکنند و به ترازی که هر الکترون در این وضعیت اشغال میکند تراز پایهای آن گفته میشود که پایدارترین وضع برای آن است.
اگر در این حالت یکی از الکترونها کهمعمولاً الکترون تراز آخر است به هر طریقی از جنبشهای گرمایی گرفته تا برخورد فوتون و ذره انرژی میگیرد و این انرژی با اختلاف انرژی تراز پایه با یکی از ترازهای بالاتر برابر باشد الکترون انرژی را جذب می کند و با احتمال مشخصی به تراز بالاتر می رود. در این وضعیت الکترون برانگیخته شده است اما از آنجا که حالت پایه پایدارتر است این گذار و برانگیختگیمعمولاً زیاد طول نمیکشد و الکترون به سرعت از تراز انرژی پایه به تراز انرژی دیگری که انرژی کمتری دارد بر میگردد. در ضمن این فرآیند اختلاف انرژی دو تراز را به صورت یک فوتون که فرکانس آن به این اختلاف انرژی وابسته است آزاد میکند. اگر فرکانس این تابش در محدوده نور مرئی قرار بگیرد ما آن را به صورت تابش لومینانس خواهیم دید.
مثال عینی از پدیده فسفرسانس، کرمهای شبتاب می باشند. از بین مواد فلورسانس می توان به روی سولفید اشاره نمود که در پوشش داخلی لامپهای مهتابی خانگی کاربرد دارد.
آلومینات استرانسیم از جدیدترین مواد فسفرسانس می باشد که در تهیه وسایل اسباب بازی کاربرد دارد. بعضی مواقع ممکن است شما موادی را ببینید که میدرخشند ولی به انرژی احتیاجی ندارند. یکی از مثالها بر روی عقربههای ساعتهای گران قیمت است. در آنها ماده فسفرسانس را با یک عنصر رادیو اکتیو سبک مثل رادیوم مخلوط میکنند تا تشعشع دائمی این ماده رادیو اکتیو نقش نور شارژ کننده ماده فسفر سانس را بازی کند.
امروزه بسیاری از کارخانه ها با بهرهگیری از رنگهای مخلوط با مواد فسفرسانس که رنگهای شبتاب نیز نامیده می شوند، در محصولات خود با رقبای سنتی خود رقابت میکنند. برخی از کاربردهای ابتکاری که با استفاده از این رنگها انجام می شود به شرح زیر است:
-1چاپ سیلک روی پارچه و ...
-2پوشش مجسمه
-3ساخت اسباب بازی
-4به عنوان رنگ در تزریق پلاستیک
-ساخت گل مصنوعی که در شب نور میدهند
6 -علائم هشدار دهنده
7 -رنگ آمیزی ساختمان
8 -نقاشی ماه ستاره و ... در سقف اتاق
با مقدمهای که بیان شد به بررسی طرح مورد نظر با عنوان »درخشان کنندههای نوری« پرداخته میشود. این مواد محصولاتی هستند که نور را در خود ذخیره نموده و در تاریکی بازتاب مینمایند. این مواد عمدتاً ترکیبات خاصی از استرانسیوم، آلومینیوم و روی میباشند. مثال کاربردی از این محصولات آلومیناتاسترانسیم است.
طبق بررسیهای انجام شده از وزارت صنایع و معادن، دفتر آمار و اطلاع رسانی، هیچ کد تعرفه ای با عنوان درخشان کنندههای نوری ثبت نگردیده است. تحقیقات انجام شده فقط منحصر به این عنوان نگردید و بررسیها با عناوینی از قبیل : نورتاب، نورزا، ترکیبات استرانسیوم و ... صورت گرفت که هیچ کد آیسیک 3یافت نگردید.
-1-2 شماره تعرفه گمرکی [4] و [5]
طبق بررسیهای انجام شده از اداره کل گمرک و کتاب قوانین و مقررات گمرک جمهوری اسلامی ایران کدهای تعرفه مرتبط با این محصولات عبارتند از :
کد تعرفه : : 32065000 محصولات غیرآلی از انواعی که به عنوان نورتاب بکار میروند.
-1-3 شرایط واردات :
بر اساس مقررات صادرات و واردات گمرک جمهوری اسلامی ایران شرایط واردات دو کد تعرفه فوق به شرح زیر میباشد:
| ردیف |
کدتعرفه |
حقوق پایه |
سود بازرگانی |
شرایط ورود |
SUQ |
| 2 |
####### |
4% |
0 |
1 |
Kg |
طبق ماده 2 قانون تجمیع عوارض مصوب 1382/11/2 هیأت وزیران، حقوق پایه شامل حقوق گمرکی، مالیات، حق
ثبت سفارش کالا، انواع عوارض و سایر وجوه دریافتی از کالاهای وارداتی تجمیع گردیده است و معادل %4 ارزش گمرکی کالاها تعیین می شود. به مجموع این دریافتی و سود بازرگانی که طبق قوانین مربوطه توسط هیأت وزیران تعیین می شود حقوق ورودی اطلاق میگردد. مشاهده میشود سود بازرگانی این محصولات صفر می باشد.
-1-4 بررسی و ارائه استاندارد ملی و بین المللی :
همانطوریکه بیان شد از جمله مهمترین و معروفترین موادی که خصوصیت نورتابی بسیار خوبی از خودشان نشان می دهند، ترکیباتی از اکسید آلومینیوم و استرانسیوم و ترکیباتی از سولفیدروی/ آلومینات و همچنین سولفیدروی می باشند. این ترکیبات میتوانند به صورت خالص و یا به صورت پیگمنتهایی در رنگها و اجسام بکار روند. عمدتاً نیز این مواد به صورت رنگدانه یا پیگمنت در اجسام مختلف (پریز برق، کپسول آتش نشانی، چکشهای دیواری اضطراری، آینههای درب در اضطراری، علائم راهنمایی و رانندگی و
.....) به کار می روند تا در هنگام تاریکی بدرخشند. پر واضح است که میزان مصرف این مواد در محصولات مختلف، متفاوت بوده و بر اساس نوع کاربرد و جسم و اندازه جسم مورد نظر متفاوت می باشد.