مقدمه
سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران
گزارش حاضر به بررسی و ارزیابی مقدماتی تولید کولر آبی در کشور اختصاص دارد. بررسیهای اولیه حکایت از آن دارد که سرمایهگذاری برای تولید کولر آبی با توجه به وجود شرکتهای بزرگ تولیدکننده کولر آبی و نمایندگان مارکهای معتبر کولر گازی در کشور، افزایش تنوع در ظاهر، قیمت، کیفیت و کاربرد کولرهای گازی و همزمان با افزایش سطح رفاه جامعه، با ریسک بالایی توام خواهد بود. امری که بررسی عملکرد شرکتهای بزرگ تولیدکننده کولر آبی نظیر آبسال نیز میتوان به آن پیبرد. این کارخانه که کولرهای آبی آن، سهم زیادی از بازار را به خود اختصاص دادهاست، علیرغم برخودرای از برند معتبر، در تعداد کمی از ماههای سال اقدام به تولید کولر آبی مینماید و خط تولید خود را در بخش زیادی از سال به تولید سایر محصولاتش اختصاص میدهد. بدینترتیب به نظر میرسد، تصمیمگیری برای تولید تکمحصولی کولر آبی، با توجه به هزینه بالای قطعات و تجهیزات تولید و رقابت شدید موجود در بازار، نیازمند انجام مطالعات تکمیلی و استفاده از اطلاعات و آمار دقیق مالی و اقتصادی در قالب یک مطالعه امکانسنجی میباشد.
معرفی محصول
سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران
کولر آبی که به شکل امروزه در ایران موجود میباشد در حدود 40 سال پیش در کشور آمریکا طراحی و ساخته شد. بعد از آن شرکت سپهر الکتریک اولین شرکت تولید کننده کولر آبی در ایران بود که با کپیبرداری از طرح خارجی آن و وارد کردن وسایل و تجهیزات مورد نیاز آن کار ساخت این وسیله را آغاز کرد و تا به امروز بالغ بر 20 شرکت تولید کننده لوازم خانگی مشغول تولید کولر آبی بر اساس همان طرح آمریکایی هستند.
کولر آبی مجموعهای است از قطعات مونتاژ شده در داخل یک اتاقک کوچک که به عنوان یکی از لوازم خانگی برای ایجاد محیطی خنک و مرطوب مورد استفاده قرار میگیرد.
این وسیله خارج از محیط مورد نظر نصب میگردد و سرمای خود را با ایجاد رطوبت در هوای خشک همراه با به جریان انداختن این هوای خنک تامین میسازد. بدینجهت استفاده از این وسیله در مناطقی با آب و هوای مرطوب امکانپذیر نبوده و فقط در مناطقی که دارای آب و هوای خشک میباشد مورد استفاده قرار میگیرد.
کولر آبی از دو مکانیزم اصلی برای نیل به هدف اصلی خود استفاده میکند:
(1 ایجاد هوای خنک در داخل محوطه اتاقک توسط تبخیر آب1
(2 دمیدن هوای خنک ایجاد شده به خارج از اتاقک از اینروی دارای دو مجموعه اصلی میباشد: مجموعه خنک کننده و مجموعه دمنده.
.1-2 انواع کولر آبی
کولرهای آبی انواع مختلفی دارند و بر اساس دو گروه اصلی دستهبندی میشوند: (1 دستهبندی بر اساس سیستم چرخش آب
(2 دستهبندی بر اساس ظرفیت هوادهی
.1-1-2 دستهبندی بر اساس سیستم چرخش آب
کولرهای آبی بر این اساس به سه گروه عمده زیر تقسیم میگردند
کولر آبی معمولی
این نوع کولرها دارای قسمت مرطوب کننده (معمولا پوشال) و یک پمپ سیرکولاسیون آب هستند که آب را از منبع ذخیره (تشتک یا سینی) به قسمت آب پخش کن پمپ می نماید. آب پمپ شده پس از عبور از پوشالها آنها را مرطوب نموده، مجددا به منبع ذخیره باز می گردد.
هوا توسط فنی که درون کولر قرار دارد به داخل کشیده شده و در حین عبور از قسمت مرطوب کننده گرمای خود را مصروف تبخیر ذرات آب نموده و خنک میشود. این نوع کولر از متداول ترین نوع کولرهای آبی در ایران می باشد و راندمان آن حدود %80 است و تقریبا تمام کولرهای موجود در ایران از این نوع می باشند. کولر مورد بررسی در این طرح نیز از این نوع میباشد.
(2 کولر آبی چرخشی
در کولرهای چرخشی قسمت تبخیر کننده (یک غربال) به واسطه چرخش در یک بستر آب مرطوب شسته شده و قسمت دمنده آن همانند کولرهای آبی معمولی است.
(3 کولر آب پاش
این نوع کولرها دارای یک قسمت خنک کننده تبخیری و یک پروانه استوانهای سانتریفوژ می باشد. در قسمت خنک کننده، هوای خارج از میان آب اسپری شده، فیلتر تبخیر کننده و یک بستر گیرنده عبور می کند. اپری آب به وسیله یک دیسک عمودی که حرکت خود را از یک موتور می گیرد و قسمتی از آن در آب منبع ذخیره قرار دارد تامین می شود. راندمان خنک کاری این کولرها نیز حدود %80 است.
.2-1-2 دستهبندی بر اساس ظرفیت هوادهی
از میان دو گروه دستهبندی کولرهای آبی، دستهبندی بر اساس ظرفیت هوادهی متداولتر بوده و در واقع مشخه اصلی یک کولر آبی ظرفیت هوادهی آن میباشد، که در سیستم انگلیسی بر اساس واحد فوت مکعب در دقیقه (CFM) و در سیستم آمریکایی بر اساس واحد متر مکعب در ساعت (m3/h) سنجیده میشود. معمولا کولرهای موجود در بازار دارای ظرفیتهایی بین 2000 تا 30000 فوت مکب در دقیقه و یا 3500 تا 51000 متر مکعب در ساعت میباشند.
نحوه عملکرد کولرآبی
نحوه عملکرد کولر آبی بسیار ساده است. به این ترتیب که هوای گرم و خشک پس از عبور از فیلتر هایی از جنس کاه و چوب خرد شده که پوشال نامیده میشود (در برخی کولرها سلولزی) و
توسط آب مرطوب شده اند، تصفیه و رطوبت آن را جذب نموده و گرمای خود را صرف تبخیر قطرات آب می نماید بدین جهت هوای گرم و خشک، خنک و مرطوب شده، وارد فضای داخل کولر می شود سپس این هوای خنک و مرطوب توسط یک مکانیزم دمنده (فن) و یک مکانیزم ایجاد فشار همراه با اختلاف فشار (حلزونی)، با فشار به داخل فضای اتاق هول داده میشود.
میزان و سرعت خنک کنندگی این نوع کولرها بستگی به نوع و اندازه محفظه کولر و همچنین نوع و اندازه مکانیزم دمنده و مکانیزم ایجاد فشار در این کولرها دارد و اختلاف عمده در کارکرد کولرهای آبی ناشی از این تفاوت می باشد. راندمان خنک کاری این کولرها تقریبا برابر 80% است و قابلیت تصفیه گرد و غبار تا ابعاد 10 میکرون و بزرگتر را دارند.