طرح کسب و کار راه اندازی و احداث یک کارگاه ماشین سازی

1-مقدمه:

امروزه در جوامع مختلف بحث صنعت بعنوان یکی از مهمترین ارکان آن جامعه به شمار می‌آید. کشورهایی که توانسته اند از لحاظ صنعتی پیشرفت کنند معمولا دارای یک درآمد ملی بالا هستند که باعث رفاه مردم آن جامعه شده و درصد بیکاری را نیز کاهش داده است. به همین دلیل در اکثر جوامع به صنعت بهاء زیادی داده می شود و سرمایه گذاری های علمی و مالی فراوانی نیز در این زمینه انجام می دهند و سعی می‌کنند به نوعی کشورهای دیگر را به خود وابسته کنند. در حالی که جوابگوی نیازهای داخلی نیز بخوبی هستند. در این کشورها مقدار قابل توجهی از بودجه سالانه کشور صرف جذب نیروهای متفکر و با تجربه می‌گردد که عده ای از آنان از کشورهای دیگر و معمولا کشورهای جهان سوم می باشند. چون در این کشورها کمتر به صنعت و افرادی که ایده صنعتی دارند توجه می شود و سرمایه‌گذاری اندکی روی این اشخاص صورت می گیرد.

یکی از این کشورها ماسفانه کشور خود ما، ایران می باشد که دارای مغزهای متفکر فراوانی بوده، اما به دلیل اهمیت ندادن مسئولان و تعلق نگرفتن بودجه مناسب جهت تحقیقات اکثرا به سمت کشورهای دیگر کشیده می شوند. و معمولا تبدیل به یک نیروی اشتغال زا و پردرآمد برای آن کشورها می شوند. و هیچ کس توجه خاصی به این امر نمی کند. در یک چنین شرایطی و با وجود مشکلات فراوان خوشبختانه عده‌ای هستند که با تلاش و پشتکار خودشان و بدون هیچ پشتوانه قوی مالی از طرف دولت اقدام به تاسیس کارگاه های کوچک می کنند که درصد اندکی از آنان پس از یک مدت طولانی تبدیل به یک کارخانه تولیدی می شوند. که باعث اشتغال زایی و ایجاد درآمد می گردند.

البته لازم به ذکر است که در این مرحله معمولا از طرف دولت یا سرمایه گذاران داخلی مورد حمایت قرار گرفته و به مدارج بالایی می رسند.

حال می خواهیم به بررسی و تحلیل این شغل و مصائب و مشکلات آن و نحوه برخورد با آنها بطور اجمالی بپردازیم.

2-تعریف: کارگاه ماشین سازی چگونه مکانی است و ماشین ساز واقعی کیست؟

یک کارگاه ماشین سازی به محیطی گفته می شود که در آن فرد یا گروهی شروع به طراحی و ساخت یک دستگاه خاص (معمولا مکانیکی) می کنند که در سطح عمومی یکی از احتیاجات کشور و در سطحی کوچکتر نیاز کارخانجات دیگر را رفع می کنند. و باعث اشتغال زایی وکسب درآمد می گردند. این شغل یکی از سخت ترین و پیچیده ترین کارهای صنعتی می‌باشد و معمولا درصد بسیار کمی از فارغ التحصیلان رشته های تحصیلی صنعتی اقدام به احداث یک کارگاه ماشین سازی می کنند. زیرا برای این شغل علاوه بر تحصیلات نیاز به تجربیات فنی نیز می باشد. به همین دلیل کسانی که چنین هدفی دارند، اگر تحصیلات و تجربیات فنی را به موازات هم بدست آورند. بسیار موفق تر عمل خواهند کرد.

متاسفانه در کشور ما اکثر ماشین سازها در واقع کپی ساز هستند. بدین صورت که یک ماشین صنعتی را که قبلا اختراع و ثبت شده را با کپی برداری و نقشه کردن مجدد شروع به ساختن می کنند که دارای کیفیت بسیار پائین تری می باشد و تنها حسن آن قیمت پائین آن می باشد، عمدتا خریداران این دستگاه ها کارخانجات کم درآمد هستند. که تعداد آنها قابل توجه می‌باشد.

لازم به ذکر است که کار کپی سازی در برخی از کشورهای دیگر نیز انجام می گیرد، اما در سطحی بالا و کیفیت بهتر، که چنین دستگاه هایی در کشورهای جهان سوم وقتی کشورهای صنعتی دیگر بازار فراوانی دارند و برای کشور تولید کننده بسیار درآمدزا است و باعث اشتغال افراد زیادی می شود، اما در هر صورت باید توجه داشت که نفس عمل صحیح نمی باشد.

حال با توجه به شرایط ذکر شده مشخص می شود که در این راه به کسی کارآفرین گفته می‌شود و در واقع ماشین ساز واقعی کسی است که دارای یک دید باز و دارای تحصیلات خوب و تجربیات فنی بالایی باشد تا بتواند اقدام به اشتغال زایی و کسب درآمد فردی و اجتماعی کند.

3-برای احداث یک کارگاه ماشین سازی چه باید کرد و به چه امکاناتی نیاز داریم.

1-محل راه اندازی کارگاه:

برای راه اندازی هر کسب و کاری ابتدا باید در نظر داشته باشیم که چطور مکانی را برای انجام آن کار انتخاب کرد و معمولا بنا به نوع شغل مکان های مختلفی نیز وجود دارند. که در راحتی و رونق آن کار تاثیر فراوانی دارند. از آنجایی که کار ماشین سازی یک حرفه خاص و صنعتی به شمار می آید. بنابراین بهترین مکان برای این کار، یک شهرک صنعتی می باشد که این شهرک ها معمولا در حومه شهرهای بزرگ وجود دارند، اما باید توجه داشت که اسکان در چنین مکان هایی بستگی به میزان توانایی ما چه در خرید و چه در اجاره کردن دارد. اگر ما بتوانیم در یک شهرک صنعتی مشغول به کار شویم از بهترین مزایای آن این است که ما می‌توانیم با سایر صنعتگران در ارتباط بوده و از نظرات آنها که در بعضی اوقات بسیار کارآمد نیز می باشد استفاده کنیم. یکی دیگر از شرایطی که باید در نظر بگیریم نزدیک بودن به بازار آهن و ابزار آلات می باشد. تا در هنگام خرید مجبور نباشیم وقت و هزینه زیادی را صرف رفت و آمد کنیم و یا از تک فروشان و خرده فروشان که دارای قیمت هایی بالایی هستند خرید کنیم. اما باید توجه داشت که در یک شرایط خاص و بسیار بد مالی برای شروع می‌توان از مکان های دیگری که در مناطق دورتری می باشند و حتی یک اتاق کوچک نیز شروع استفاده کرد.

2-مشخصات ساختمانی کارگاه:

برای انجام کارهای صنعتی معمولا از یک سوله و یا ساختمانی که دارای دیوارهای بلندی (5 الی 6 متر) باشد استفاده می شود، که بسته به نوع کار دارای استانداردهای تعریف شده‌ای می‌باشد که برای این شغل بصورت زیر می باشد.

2-1-یک سالن 50 متر مربعی (10*5) که دارای مشخصات زیر باشد:

- کف کارگاه باید بتنی، محکم و تا حد امکان تراز باشد.

- دارای یک سیستم روشنایی مناسب با قابلیت تنظیم نور در ساعات مختلف.

- دارای برق سه فار و یا یک منبع تولید کننده برق سه فاز (ژنراتور)

- دارای دیوارهایی با رنگ روشن

2-2-دارای یک دستشویی و در حد امکان یک حمام آب گرم باشد که در شرایط خاص ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. ابعاد (1*2)

2-3-دارای یک اتاق 9 متر مربعی (3*3) جهت امور طراحی و نقشه کشی

2-4-دارای یک اتاق 12 متر مربعی (4*3) جهت رختکن، صرف غذا و استراحت

2-5-دارای قابلیت ورود و خروج خودروی باری به داخل کارگاه

2-6-دارای امنیت کافی باشد (استفاده از قفل های محکم و یا سیستم امنیتی و دزدگیر)

3-ابزار و وسایل اولیه:

3-1-یک میز کار فلزی که دارای مشخصات زیر باشد.

- سطحی صاف به مساحت (3 متر مربع 2*5/1) باشد.

- پایه های محکم و تراز به طول 120 تا 150 سانتی متر مربع

- 2 گیره قطعه گیر که بروی آن محکم بسته شده باشد.

3-2-دریل در انواع مختلف: دستی، پایه دار، ستونی و ... جهت انجام سوراخکاری قطعات مختلف

3-3-دستگاه های برش فلزات مانند: فرز قیچی در انواع مختلف دستی، برقی و اهرمی، اره لنگ یا اره دیسکی (جهت برش آهن آلات ضخیم)

3-4-دستگاه تراش (در صورت توانایی خرید و دارا بودن یک نیروی تراشکار)

3-5-دستگاه جوش برق و لوازم مربوط به آن مانند: ماسک، سیم جوش، دستکش و ...

3-6- ابزار الات و وسایل مختلف اتصال شامل: وسایل اندازه گیری مانند: متر نواری، خط کش فلزی، کولین، کمان اره، انواع آچار، پیچ گوشتی، انبردست، پیچ ها، پرج ها، واشرها و ...

3-7-وسایل مختلف ایمنی و حفاظتی شامل: کلاه، دستکش، کفش، پنجه آهنی، عینک

3-8-وسایل اطفاء حریق مانند: کپسول آتش نشانی

3-9-جعبه کمک های اولیه

نکته: در هنگام خرید لوازم فوق بایستی به این نکات نیز توجه گردد:

- ابزار فوق باید بصورتی خریداری گردند که بتوان از آنها برای مدتی طولانی استفاده کرد و دارای کیفیت خوبی باشند، تا در صورت استفاده کردن از آنها به دلیل حجم زیاد کار بسرعت مستحکم نگردند.

- بایستی به نحوی تهیه شوند که قابل تعمیر باشد و تعمیرات آنها نیز هزینه زیادی نداشته باشد.

- موادی را که دارای مصرف زیاد هستند حداقل برای مصرف یک ماه بصورت یک جا خریداری شوند، تا در حین کار با کمبود در نتیجه معلق ماندن و بیکاری کارگران مواجه نشویم.

4-نیروی انسانی:

اصلی ترین عامل گرداننده یک مجموعه کاری نیروی انسانی می باشد، بطوریکه اگر در این مجموعه انتخاب نیروها و تقسیم کار با توجه به تخصیص نیروها انجام نشود از میزان کارآیی و درآمد کارگاه کم می شود و حتی ممکن است منجر به ضرر و در نهاست ورشکستگی و تعطیلی کارگاه گردد. از آنجایی که ماشین سازی نیز یک حرفه خاص و فنی به شمار می آید لذا بایستی در بکار گرفتن نیروهای متخصص کاملا دفت کرد.

نیروهای لازم:

4-1-موسس:

این نیرو که معمولا به آن کارفرما یا مسئول کارگاه می گویند باید دارای حداقل:

- مدرک تحصیلی: کاردان مکانیک باشد

- سابقه انجام کارهای فنی، حداقل 4 سال

این نیرو در واقع نبض کارگاه به شمار می آید، چون در این مجموعه کوچک حکم گرداننده نظم دهنده، مسئول فروش، بازاریابی، ایده دهنده و در نهایت مغز متفکر کارگاه می باشد و میزان سوددهی و یا ضرر کارگاه را تا حد زیادی تعیین می کند.