پروژه کارآفرینی راه اندازی مجتمع پرورش شتر مرغ

طرح توجیهی پرورش شتر مرغ در شهرستان شاهرود

مجری طرح                             موسی صابری

ظرفیت اسمی                            36 پرنده مولد

تعداد جوجه در هر سال              336  جوجه سه ماهه

سرمایه اولیه طرح                       820000000

سود سالیانه                              0000000(در سال اول)

مقدمه:

یکی از اساسی ترین مسائل بشری از بدو خلقت تا به امروز تامین نیاز های تغذیه ای انسان بوده است که با افزایش جمعیت فزونی یافته به طوری که انگیزه نخستین فعالیت های کشاورزی و دامپروری را قبل از انجام هر فعالیتی ، نزد انسان های نخستین ، ناشی از این نیاز مهم او بوده است  که با گذشت زمان تکامل یافته است.آدمی با استفاده از ابزار های ساده تا به امروز و با کمک فن آوری جدید ، از حیوانات وحشی و اهلی برای تامین نیازهای خود بهره برده است. اهلی نمودن حیوانات و پرورش آنها جهت استفاده از محصولات متنوع شان دیرینه چندین هزار ساله دارد. دانشمندان و پژوهشگران دنیا در حال مطالعه مستمر و یافتن شیوه های استفاده بهینه از دامها و افزایش کمی و کیفی محصولات آنها می باشند.از حدود صد سال پیش پرورش شتر مرغ با هدف بهره گیری از فراورده های آن و به دلیل ویژگی های خاص این پرنده ،به ویژه در قاره آفریقا به طور قابل توجهی مطرح بوده است.خصوصیاتی همچون مقاومت زیاد در برابر شرایط اقلیمی متفاوت ، ویژگی های تغذیه ای و کیفیت منحصر به فرد فراورده های آن مثل گوشت ، چرم و پر سبب شد تا از ابتدای دهه حاضر استقبال شایانی از تولید کنندگان در کشور های توسعه یافته ودر حال توسعه جهت پرورش و تکثیر شتر مرغ در سطح انبوه و به شکل صنعتی به وجود آید ، به طوری که در این زمان کوتاه مطالعات و فعالیت های گسترده ای در زمینه پرورش ، تغذیه ،اصلاح نژاد و بهداشت و بیماری های این پرنده صورت پذیرفته است.کشور ما نیز از این قافله مستثنا نبوده و در سال های اخیر از تولید کنندگان آن پشتیبانی های فراوانی صورت گرفته است.

تاریخچه  :

بیش از 20 میلیون سال پیش ، پیش اسلاف شتر مرغ های امروزی در کمربند وسیعی که از اسپانیا  در غرب آغاز و در طول کرانه های شمالی دریای مدیترنه امتداد  یافته و به چین در شرق ختم می شد ، ساکن بوده اند . تنها یک میلیون سال از زمانی که شتر مرغ ها به  آفریقا مهاجرت کرده و در شمال ، شرق ،جنوب این قاره اقامت گزیدند، می گذرد.توجه انسان به شتر مرغ و محصولات آن تقریباً به 7500 سال پیش بر می گردد ، اولین اثر که حاکی از وجود شتر مرغ در صحرا بوده است سنگ منقوشی می باشد که شکار شتر مرغی  توسط پلنگ یا یوز پلنگ به تصویر کشیده است .

مصریان باستان از پرهای متقارن شتر مرغ به عنوان سمبل عدالت و از تخمهایشان برای مصارف دارویی استفاده می کرند .فرعون ازبادبزن ساخته شده از پرهای شتر مرغ در سفر هایشان به سرزمین های دور استفاده می کردند.

در تاریخ اساطیری یونان نیز شتر مرغ ها قبل از پیدایش ارابه جایگاه خاصی را به عنوان حیوانات باربر به خود اختصاص می دهند.

بیشه نشین ها از تخم های خالی شتر مرغ برای حمل و نگهداری آب استفاده می کردند.

در سال های نه چندان دور سلحشوران انگلیسی مجبور به استفاده از پرهای شتر مرغ جهت تزیین کلاه های خود شدند.

اقلیم :

شترمرغ ها در کلیه اقلیم ها قابل زیست و نگهداری اند، از اقلیم های بسیار سرد مانند آلاسکا تا گرم و خشک مانند صحرای افریقا. اما هرچه به سمت اقلیم گرم و خشک پیش برویم کیفیت و کمیت محصولات تولیدی بهتر خواهد شد. تنها اقلیمی که برای پرورش شترمرغ توصیه نمی شود ( علی رغم آنکه در این اقلیم نیز تولید خود را ادامه می دهد) اقلیم گرم و مرطوب ( مناطق شرجی ) است زیرا تأثیر منفی بر تولید آن می گذارد

تغذیه:

گردن بلند و چشمان تیز بین ، شتر مرغ را قادر به یافتن بی مهرگان کو چکی نمو ده است که جیره غذایی اش را تکمیل می نماید. شتر مرغ ها همه چیز خوار بوده و غذاهای با کیفیت بالا را را انتخاب و سریعاً جهت رشد و سوخت و ساز نموده و مقداری را نیز برای مواقع خشکسالی ذخیره می نماید.شتر مرغ زمان زیادی از روز را جهت یافتن غذای خود صرف می کند . به همین دلیل در دوران پیش از کرچی ، یک شتر مرغ بالغ حدود 33 درصد از روز را جهت یافتن غذا صرف می نماید.خوراک مصرفی شترمرغ باید حاوی گروه های مواد مغذی ضروری زیر برای تامین نیازهایشان باشد:آب،پروتئین ،کربوهیدرات،چربی،مواد معدنی و ویتامین ها خوراکی که به شترمرغ داده می شود معمولا به صورت پلت می باشد که بسته به سن، نیاز و امکانات مزرعه از مواد مختلف با درصد متغیر تشکیل شده است و می تواند شامل پودر یونجه،ذرت،سویا،پودرماهی و کنجاله دانه های روغنی باشد. اندازه پلت بسته به سن شترمرغ تغییر می کند. از آنجاییکه خوراک در سنگدان شترمرغ آسیاب و تکه تکه می شود،لذا وجود سنگریزه که با فراهم کردن سطوح سخت و صاف که ذرات خوراک مابین آنها شکسته شود،در خوراک شترمرغ لازم است. اندازه و خواص فیزیکی سنگریزه ها نیز بسیار مهم می باشد.

مشخصات ظاهری شترمرغ

شترمرغ بزرگترین پرنده زنده است.متوسط ارتفاع آنها 5/2-1/ 2 متر و وزن آنها 160     -100 کیلوگرم می باشد. بدن تخم مرغ شکل آنها از پرهای نرم پوشیده شده است. جوجه ها،چه نر و چه ماده،پرهای قهوه ای دارند. به تدریج نر ها که بالغ میشوند،پرهای بدنشان سیاه و پرهای بالشان ،سفید می شود. پرهای بدن ماده ها،خاکستری-قهوه ای و نوک پرهای بال آنها،قهوه ای یا سیاه می شود. شترمرغ ها گردنی بلند و بسیار انعطاف پذیر دارند که بوسیله آن قادرند روی زمین بچرند و در عین حال از برگ درختان تغذیه کنند. شترمرغ علاوه بر دید و شنوایی بسیار دقیق،می تواند در هنگام خطر با سرعتی بیش از 40 مایل در ساعت(64 کیلومتر در ساعت) بدود. این پرنده 70-60 سال عمر می کند

خصوصیات رفتار های فردی شتر مرغ

شتر مرغ ها عموماً از زندگی در بیشه زار ها خودداری نموده و به زندگی در دشت های باز تمایل دارند .اکثریت شتر مرغ ها در دشت های باز که با علف های کوتاه فرش شده زندگی می کنند. در این مناطق شتر مرغ ها به طور ایده آل برای بقا تجهیز شده اند. پرهای شتر مرغ او را در برابر صدمات ناشی از آفتاب محافظت کرده و در شبهای سرد بیابان دمای بدنش را کنترل می نماید .شتر مرغ در درجه حرارت های بالاتر دمای بدن را با عمل بال زدن تنظیم می نماید. در هوای بسیار گرم عمل نفس نفس زدن نیز مشاهده گردیده است . این خصوصیات نیز سازگاری شتر مرغ را در موقعیت های طبیعی مختلف نشان می دهد. همچنین بالهای شتر مرغ نقش اساسی را در هنگام اظهار تمایل به جفت و نیز موقع ترساندن دشمن ایفا می کند. حرکت مخصوص بال نه تنها تمایل جفت گیری پرنده نر را به جنس ماده نشان می دهد بلکه در مقابله با رقیب نیز به کار می رود. در مدت کوتاهی قبل از حمله یا جفت گیری ، پرنده نر هر دو بالش را به طرف بالا می برد.رفتار خاضعانه ای که پرنده ماده متمایل به پرنده نر نشان می دهد و نیز رفتار پرنده

نری که قصد نشان دادن آشیانه را به پرنده ماده دارد به این صورت است که هر دو بال را باز نموده ، پایین می اندازد و متناوباً تکان می دهد و سر را نیز پایین نگه می دارد.در حالت تهاجم شتر مرغ نر سر و گردنش را بالا نگه داشته و نیمه جلو بدنش را بالا می کشد و پر های دمش را راست می کند و دو بالش  را به سمت بالا نگه می دارد . بالعکس یک پرنده تسلیم شده سر ، گردن ، دم و بالهایش را آویزان می کند .

محصولات شتر مرغ:

شتر مرغها پرندگانی هستند  که کاربردهای زیادی دارند. در زمینه تولید مصنوعات چربی با کیفیت بالا و در ساخت کیف و کفش های تجملاتی ، پوست شتر مرغ خواستاران زیادی دارد. پرهای منحصربه فرد شتر مرغ در البسه شود. کیفیت عالی گوشت شتر مرغ با فیله ی گاو قابل مقایسه بوده و جهت تهیه غذاهای لذیذ و استیک های ترد مناسب می باشد. گوشت این حیوان به دلیل داشتن خواص ویژه در رتبه ی بالا یی قرار گرفته و نظر غذا شناسان خبره را به خود جلب کرده است.

تخم های شتر مرغ برا مصارف غیر از جوجه کشی نیز به کار می رود.تخم شتر مرغ از نظر طعم و خصوصیات کاملاً معادل تخم مرغ بوده و به همان روشهای متداول طپخ می شود . پوسته تخم مرغ نیز با توجه به ضخامت و شباهت های آن با جنس چینی به وسیله نقاشی یا حکاکی برر روی آن قابل تبدیل به اشیاء هنری است.

1)گوشت

گوشت شترمرغ،گوشت قرمز است . طعم، بافت و رنگ گوشت شترمرغ شبیه به گوشت گاو بوده اما میزان چربی،کالری و کلسترول آن کمتر است. به علاوه گوشت شترمرغ میزان بالایی از عناصر کم نیاز مانند روی و منیزیم را نیز داراست همچنین میزان گوشت بدست آمده از هر شترمرغ نیز بسیار قابل توجه است.یک شترمرغ 12 ماهه با وزن زنده 100 کیلوگرم، لاشه ای با وزن 60 کیلوگرم تولید خواهد کرد. از این 60 کیلوگرم،21 کیلوگرم گوشت درجه یک (استیک و فیله) و 14 کیلو گرم گوشت درجه دو(گوشت لخم) و مابقی استخوان و چربی خواهد بود.این مقادیر بسته به سن،جنس و روشهای مدیریتی تغییر می کند.

2) پوست

شترمرغ یکی از مرغوب ترین چرم ها محسوب می شود که گاه آنرا از لحاظ کیفیت همردیف پوست کروکودیل و مار قرار می دهند. این چرم را می توان از روی طرح

برجسته فولیکولهای شاهپرها و زمینه خط دار جذاب آن تشخیص داد.به دلیل اینکه پوست شترمرغ محتوی روغن بیشتری می باشد،چرم آن نسبت به ترک خوردن،سفتی و خشکی مقاوم تر است.از هر شترمرغ،چرمی معادل 15 فوت مربع(4/1 مترمربع) بدست می آید که عموما برای کیف دستی،کمربند،ساک های مسافرتی،کفش،چکمه،روکش میزهای اداری و پوشش مبل استفاده می شود .

3)پر

بهترین محصول شترمرغ،پر آن است.کیفیت پرهای شترمرغ کاملا منحصر به فرد است. حتی پیشرفته ترین فن آوری قادر به تقلید زیبایی،لطافت و مواجی طبیعی پر شترمرغ نیست. همچنین هیچ ابزاری به واسطه خاصیت تولید الکتریسیته ساکن مانند پر شترمرغ،کارایی لازم برای نظافت را ندارد.از پرهای با کیفیت عالی در ساخت لوازم تزیینی،کلاه و لباس استفاده می شود.سایرانواع پرها برای تمیز کردن ماشین آلات و تجهیزات ظریف و گردگیری مورد استفاده قرار می گیرند. بهترین پرها از مناطق خشک تر جهان بدست می آید و با کیفیت ترین آنها، پرهای تولیدی در آفریقای جنوبی است.