فصل اول
مقدمه:
صنعت متالوژی ذوب و ریخته گری یکی از آسان ترین و پر درآمدترین صنایع در هر کشور بوده و نقش مهمی در صنعتی شدن و خودکفایی آن کشور دارد. پیشرفت این صنعت علمی و تکنیکی موجب تحکیم و تقویت بنیه اقتصادی و دفاعی کشور خواهد بود. مایع ذوب فلزات و ریخته گری از قدیمی ترین صنایعی است که بشر به آن پرداخته است. دوره فلزات از حدود پنج هزار سال قبل از میلاد آغاز شده و تا به امروز به انواع متنوع و پیشرفته مبدل گردیده است. ریخته گری یکی از روشهای ساخت قطعات صنعتی است که در این فرایند، فلزات را به صورت مذاب به محفظه قالب که از جنس مواد نسوز زود ذوب و به شکل و فرم قطعه مورد نظر است، وارد می کنند تا پس از انجماد فلزات در این قالب به شکل مطلوب درآید تا بعد از انجام مطلوب واحد ویژگیها و خواص فیزیکی مورد نیاز باشد.
عوامل ریخته گری:
سه عامل در صنعت ریخته گری حائز اهمیت است:
1- از قالب مذاب و چگونگی ذوب که از ابتدا پیدایش صنعت ریخته گری به موازات دستیابی بشر به مواد و مصالح جدید جهت استفاده به عنوان مواد مناسب بکار می رفته است.
2- ساخت قالب ریخته گری به شکل و فرم اندازه مورد نظر و مناسب.
3- ترکیب فلزات گوناگون جهت ساخت آلیاژهای فلزی و استحکام قطعه در تکنیک ریخته گری، ذوب و ساخت کوره ها پیشرفت ذوب فلزات را امکان پذیر ساخت که را با وسعت امکانات زیاد بتوان قطعات و مصنوعات بهتر و پیچیده تر و دارای خواص مطلوب را تولید نمود.
با اشاره ای به قدمت این صنعت شد می توان اشاره کرد که قالبهای ابتدایی برای این کار قالبهای ساده ای (قالب موقت) بود و پس از مدتی از قالبهای سنگی برای تولید بیشتر از قطعه استفاده شد.
این صنعت با فلز مس که اولین فلز کشف شده توسط بشر می باشد، شروع شده و با گذشت زمان و کشف فلزاتی چون قلع، آهن و روی و غیره تنوع یافت.
از آنجایی که اثر فلزات و آلیاژهای آنها با قابلیت ریخته گری دارند، لذا می توان از این روش برای تولید قطعات ساده و همچنین قطعات پیچیده ای که تهیه آنها با روشهای دیگر مقرون به صرفه نیست، استفاده کرد.
اهمیت:
سه عامل در صنعت ریخته گری حائز اهمیت است:
1- از قالب مذاب و چگونگی ذوب که از ابتدا پیدایش صنعت ریخته گری به موازات دستیابی بشر به مواد و مصالح جدید جهت استفاده به عنوان مواد مناسب بکار می رفته است.
2- ساخت قالب ریخته گری به شکل و فرم اندازه مورد نظر و مناسب.
3- ترکیب فلزات گوناگون جهت ساخت آلیاژهای فلزی و استحکام قطعه در تکنیک ریخته گری، ذوب و ساخت کوره ها پیشرفت ذوب فلزات را امکان پذیر ساخت که را با وسعت امکانات زیاد بتوان قطعات و مصنوعات بهتر و پیچیده تر و دارای خواص مطلوب را تولید نمود.
با اشاره ای به قدمت این صنعت شد می توان اشاره کرد که قالبهای ابتدایی برای این کار قالبهای ساده ای (قالب موقت) بود و پس از مدتی از قالبهای سنگی برای تولید بیشتر از قطعه استفاده شد.
این صنعت با فلز مس که اولین فلز کشف شده توسط بشر می باشد، شروع شده و با گذشت زمان و کشف فلزاتی چون قلع، آهن و روی و غیره تنوع یافت.
از آنجایی که اثر فلزات و آلیاژهای آنها با قابلیت ریخته گری دارند، لذا می توان از این روش برای تولید قطعات ساده و همچنین قطعات پیچیده ای که تهیه آنها با روشهای دیگر مقرون به صرفه نیست، استفاده کرد.
تعریف:
ریخته گری یکی از روشهای ساخت قطعات صنعتی است که در این فرایند، فلزات را به صورت مذاب به محفظه قالب که از جنس مواد نسوز زود ذوب و به شکل و فرم قطعه مورد نظر است، وارد می کنند تا پس از انجماد فلزات در این قالب به شکل مطلوب درآید تا بعد از انجام مطلوب واحد ویژگیها و خواص فیزیکی مورد نیاز باشد.
تاریخچه:
از نقطه نظر تاریخی ریخته گری را می توان به چند دوره تقسیم نمود که در اینجا شرح مختصری را بیان میکنم:
1. دوره برنز(مس و مفرغ)
2. دوره اهن:
3. دوره تاریک صنعتی
4. دوره رنسانس صنعتی
5. دوره انقلاب صنعتی
فصل دوم
تاسیس شرکت ریخته گری ، قطعات بوش و سرسیلندر (صاعد):
این شرکت دو شیفت 8 ساعته دارد که شیفت اول از ساعت 7 الی 15 و شیفت دوم از 15 الی 23 می باشد. در هر شیفت تعداد کارگر، منشی، نگهبان و خدمتکار مطابق جدول نیروی انسانی صفحات بعد وجود دارد.
در این کارخانه یک اطاق نگهبانی، و یک محل استراحت نگهبان و یک دفتر و یک سالن غذا خوری و یک نماز خانه و یک موتور خانه مخصوص برق وجود دارد. در دفتر یک کامپیوتر وجود دارد که تمام برنامه های تولید و انبارها در آن ریخته شده و روزانه ورودی و خروجی از شرکت را ثبت می نماید.
همچنین یک کارت ساعت کامپیوتری در اطاق نگهبانی وجود دارد که کارگران زمان ورود و خروج کارت خود را در روی آن عکس و شماره پرسنلی و نام و نام خانوادگی ثبت شده است می زنند وقت ورود و خروج خود را در آن شب ثبت می نمایند که این برنامه به کامپیوتر منتقل و حقوق ماهیانه و اضافه کاری و غیره آنها را مشخص می کند. مواد اولیه مصرفی:
شامل، چدن خاکستری که عبارت است از: چدن ذوب آهن، چدن اصفهان، چدن برگشتی ماشین آلات و چدن معمولی که شامل می شود از چدنهایی که توسط افراد دوره گرد خریداری شده و به مراکز کارخانه ها و شرکتها انتقال می یابد. همچنین آلیاژهای ترکیبی مانند : فروسیلیس، منگنز، کرم، مس، نیکل، قلع، سولیبدن، فسفر و گوگرد که در عمل ریخته گری سبب استحکام و بهبود قطعات از آلیاژ های مذکور به صورت زیر استفاده می گردد.
1- قلع که در هر بار حدوداً 50 گرم و رنگ آن سفید است.
2- فروسیلیس که در هر بار حدوداً 5 کیلوگرم و رنگ آن خاکستری است.
3- منگنز، که در هر بار حدوداً 200/1 گرم و رنگ آن قهوه ای است.
4- کرم که در هر بار حدوداً 800 گرم و رنگ آن قهوه ای است.
5- مس که در هر بار حدوداً 600 گرم و رنگ آن قرمز است.
6- نیکل که در هر بار حدوداً 100 گرم و رنگ آن سفید شیری است.
7- مولیبدن که در هر بار حدوداً 130 گرم و رنگ آن قهوه ای است.
8- فسفر و گوگرد به اندازه مورد نیاز.
این ترکیبات شیمیایی با مخروج شدن می توانند بوشی که هر نوع خود بدان نیازمند است تولید و عرضه نماید.
تهیه مجوز:
اگر کارگاه کوچک باشد، بطوریکه فقط جوابگوی مشتریان روزانه در سطح شهر را بنماید مثلاً ارائه خدمات شهری را شامل گردد، فرد متقاضی می بایست در خواست مجوز کسب خود را به اتحادیه های صنفی مربوط به آن حرفه ارائه دهد.
اتحادیه اگر نیازمند به اعضای جدید باشد، مدارک زیر را از فرد متقاضی خواهان است. 1- فتوکپی از تمامی صفحات شناسنامه.
2- فتوکپی سند مالکیت یا اجاره نامه ملک از یکی از بنگاه های معتبر.
3- فتوکپی برگ پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم از آقایان.
4- عکس 4*3 تعداد مورد لزوم.
5- پوشه فلز دار یک عدد.
بعد از مدارک فوق آماده گردید اتحادیه طی نامه هایی، متقاضی را به ارگانهای زیر جهت تسویه حساب و غیره می فرستد.
1- اداره امور دارایی و اقتصادی جهت تسویه حساب ملک.
2- شهرداری منطقه جهت پرداخت خدمات شهری.
3- اداره بیمه های اجتماعی جهت تسویه مفاصای کارگری ( در صورت داشتن کارگر)
4- اداره تشخیص هویت جهت دریافت گواهی عدم سوء پیشینه.
5- سازمان بهداری نیرویها انتظامی جهت دریافت گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر.
مدارک مذکور نیز وقتی آماده گردید، به انضمام مدارک قبلی در یک پرونده توسط رئین اتحادیه بررسی می گردد و به اداره اماکن جهت تائید صلاحیت نامبرده ارسال می گردد. اداره اماکن پس از تحقیقات محلی از متقاضی مجوز که ممکن است دو هفته بطول انجامد اگر متقاضی موردی از نظر مفاصا و خلاق شرعی نداشته باشد، بر گواهی تایید صلاحیت وی را صادر نموده و به همراه کلیه مدارک قبلی ضمیمه پرونده نموده است و به اتحادیه ارسال می دارد. هنوز پرونده تکمیل نگردیده است زیرا متقاضی باید مبلغی را به عنوان محق ورودی به اتحادیه به حساب اتحادیه در یکی از بانکهای واریز و فیش آنرا به اتحادیه تحویل تا ضمیمه پرونده گردد. این مبلغ از نظر هر صنف متفاوت است و مبلغ آنرا خود اتحادیه تعیین می نماید. همچنین مبلغی به عنوان حق عضویت که در ابتدای ورودی به عضو دریافت می گردد. این مبلغ از نظر هر صنف متفاوت است و مبلغ آنرا خود اتحادیه تعیین می نماید و همچنین مبلغی به عنوان حق عضویت که در ورود به عضو دریافت می گردد و هر ساله نیز این مبلغ را که خود اتحادیه معین می کند باید پرداخت گردد، و همچنین متقاضی باید مبلغی را به حساب مجمع امور صنفی پرداخت نموده و فیش بانکی آنرا تحویل اتحادیه نماید تا ضمیمه پرونده گردد و بالاخره مبلغی را نیز بابت ابطال تجربه اداره دارایی و امور اقتصادی پرداخت نماید و قبض حاصله را نیز ضمیمه پرونده کند. اکنون پرونده از نظر اتحادیه های صنفی کامل گردیده و رئیس اتحادیه پروانه کسبی را صادر و مجمع امور صنفی جهت تائید ارسال می دارد و بعد از دو، سه روز تسلیم متقاضی می نماید.
پروانه کسب مذکور برای کارفرما این فایده را دارد که می تواند به کسب خود با خاطره آسوده ادامه دهد. زیرا عدم داشتن مجوز خلاف بوده و هر آن ممکن است از طرف مجمع امور صنفی آن واحد کسبی تعطیل گردد. دیگر از فواید پروانه کسب این است که کارفرما می تواند بوسیله آن وام دریافت نماید. همچنین اگر کالای دولتی از طرف مجمع امور صنفی با وزارت بازرگانی بین اعضاء به نرخ دولتی توزیع گردد فقط شامل می گردد که دارای پروانه کسبی می باشند و واحدهای صنفی فاقد پروانه کسبی نمی توانند از سهمیه کالا به نرخ دولتی استفاده نمایند.
آنچه که در مورد تهیه مجوز ذکر گردید همانگونه که گفته شد مربوط به واحدهای کوچک تجاری و یا کارگاه های کوچک فنی و حرفه ای می باشد. اما شرکتهای بزرگ و کارخانجات خصوصی باید جهت دایر نمودن این شرکتها یا کارگاه های بزرگ که جنبه تولیدی در سطح گسترده ای هستند، همانگونه که در کتاب کارآفرین فرم آنرا نشان داده است، باید طبق فرم و پرسشنامه هایی که از طرف سازمان عمران و صنایع روستایی در اختیار متقاضی تاسیس کارگاه قرار می گیرد عمل نمایند.