پروژه کارآفرینی خدمات مسافرتی و جهانگردی

فصل اول

کلیات

1- 1 مقدمه :

گردشگری، سیاحت یا توریسم به طور کلی به عنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته می‌شود. هر چند که در سال‌های اخیر شامل هرگونه مسافرتی می‌شود که شخص به واسطه آن از محیط کار یا زندگی خود خارج شود. به کسی که گردشگری می‌کند گردشگر، سیاح یا توریست گفته می‌شود.

واژه گردشگر از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط اقدام به مسافرت کردن نمودند. از زمانی که مردم توانایی مالی بیشتری پیدا کردند و عمرشان طولانی‌تر شد، این امر ممکن شد.

اغلب گردشگرها بیش از هر چیز به آب و هوا، فرهنگ یا طبیعت مقصد خود علاقمند هستند. ثروتمندان همیشه به مناطق دوردست سفر کرده‌اند، البته نه به صورت اتفاقی، بلکه در نهایت به یک منظور خاص: برای دیدن ساختمان‌های معروف و آثار هنری، آموختن زبان‌های جدید و چشیدن غذاهای متفاوت.

گردشگری سازمان‌یافته امروزه یک صنعت بسیار مهم در تمام جهان است.

1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :

دفتر خدمات مسافرتی و جهانگردی

محل اجرا :

1 – 3 – مشخصات متقاضیان :

1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :

گردشگری از اواخر قرن بیستم یکی از بخش های مهم فعالیت های اقتصادی شده است و تمامی نشانه ها حاکی از آن است که در سال های آتی نیز به این رشد ادامه خواهد داد (گزارش دفتر توسعه سازمان ملل 2003). امروزه گردشگری جهانی صنعتی است که هر ساله صدها میلیون نفر را در حوزه بین المللی در سال 2005 هشتصدوپنج میلیون نفر بوده است (که تقریباً 12% جمعیت جهان است). این تعداد گردشگر درآمدی بالغ بر 600 میلیارد دلار ایجاد نموده اند که در مجموع باعث گردیده است این صنعت بالاترین نرخ رشد را در میان سایر صنایع داشته باشد و سهم بسیار مهمی را از تولید ناخالص ملی (GNP) کشو.ر ها را به خود اختصاص دهد. با توجه به این دلایل مشخص است که این طرح از توجیه اقتصادی بالایی برخوردار است، که سبب شد من این طرح را انتخاب نمایم.

1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :

خدمات گردشگری از دو جهت برای جامعه مفیداست:

1- افزایش در آمد

وقتی جهانگردان به کشوری وارد می‌شوندالزاماً باید هزینه‌هایی را در ان کشور بپردازند مثل هزینه غذا و هزینه محل اقامت و هتل ومهمانخانه، هزینه تفریحات، هزینه حمل و نقل، هزینه گشتها، تورها، و همچنین پولی که بابت خرید سوغاتی و کالای بومی کشور میزبان می‌پردازند و هزینه ورود به موزه یا مکان دیدنی این هزینه‌ها از طریق ارزی که وارد کشور میزبان می‌کنند باعث رونق اقتصادی کشور میزبان می‌شوند به جهان گردان صادرات نامرئی هم می‌گویند.

2- ایجاد شغل

با توسعه فعالیتهای جهانگردی زمینه برای ایجاد اشتغال فراهم می‌شود و این امر برای کشورهایی که با جمعیت جوان و متقاضی روبه رو هستند بسیار مفید است از هر ده نفر گردشگر که وارد کشور میزبان می‌شود یک فرصت شغلی ایجاد می‌گردد

1 – 6  - وضعیت و میزان اشتغالزایی :

تعداد اشتغالزایی این طرح 11 نفر میباشد .

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :

تاریخچه

لغت گردشگری (tourism) از کلمه tour به معنای گشتن اخذ شده که ریشه در لغت لاتین turns به معنای دور زدن، رفت و برگشت بین مبدا و مقصد و رخش دارد که از یونانی به اسپانیایی و فرانسه و در نهایت به انگلیسی راه یافته‌است.

افراد ثروتمند معمولاً به اقصی نقاط جهان سفر می‌کنند تا شاهکارهای هنری را ببینند، زبان‌های جدید بیاموزند، با فرهنگ‌های جدید آشنا شوند و یا با غذاهای دیگر کشورها آشنا شوند.

اصطلاحات «توریسم» و «توریست» اولین بار در سال ۱۹۳۷ توسط جامعه ملل مورد استفاده قرار گرفتند. گردشگری به سفر به خارج از کشور و با مدت زمان بیش از ۲۴ ساعت اطلاق می‌شود.

قبل از قرن بیستم

تاریخچه گردشگری در اروپا به سفرهای زائران قرون وسطی بر می‌گردد. زائران کلیسای اعظم کانتربوری در انگلستان مسافرت خود را مسافرتی مذهبی دانسته و آن را تجربه‌ای در روز تعطیل خود تلقی می‌کردند. زائران فعالیت‌هایی را آغاز کردند که هنوز هم آنها را می‌توان مشاهده کرد، مثلاً: سوغاتی آوردن از سفر، باز کردن حساب‌های اعتباری در بانک‌های خارجی (که در قرون وسطی شبکه‌های بین‌المللی یهودیان و لمباردها موسس آن بودند) و استفاده از اشکال مختلف حمل و نقل (مانند استفاده زائران مقبره سانتیاگو و کومپستلا از کشتی‌های شراب انگلیسی در قرون وسطی که شراب را به بندر ویگو اسپانیا منتقل می‌کردند). هنوز زائران در صنعت گردشگری جایگاه مهمی دارند.البته اشکال سکولار آن نیز شکل گرفته‌اند که می‌توان از بازدید از مقبره جیم موریسون درگورستان پرلاشز نام برد.

در طی قرن شانزدهم در انگلستان برگزاری تورهای بزرگ تفریحی کاملا مرسوم بود. پسران نجیب‌زادگان و اشراف را برای کسب تجربه به تورهای دور اروپا اعزام می‌کردند. قرن هیجدهم عصر طلایی تورهای بزرگ بود. در شرق و به ویژه بین مسلمانان گردشگری زیارتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مسلمانان از صدر اسلام به سفر حج می‌رفتند

گردشگر درمانی

گردشگر درمانی هم همیشه وجود داشته ولی تا قبل از قرن هیجدهم اهمیت چندانی برای آن قائل نبودند در انگلستان این بخش به شهرهای دارای چشمه‌های آب گرم اختصاص داشت و عموما مناطقی که آب‌های معدنی داشتند برای درمان امراض مختلف از بیماری‌های روده‌ای گرفته تا کبدی و برونشیت مورد توجه قرار می‌گرفتند.

گردشگری تفریحی

سفر تفریحی از ابداعات انگلستان بود و ریشه در عوامل جامعه شناختی داشت. بریتانیا نخستین کشوراروپایی بود که انقلاب صنعتی را آغاز نمود و جامعه صنعتی نخستین جامعه‌ای بود که فرصت تفریح را برای تعداد روز افزونی از مردم فراهم می‌آورد. در شروع کار این تفریحات برای طبقه کارگری ممکن نبود بلکه صاحبان ماشین تولید مالکین کارخانجات و تجارو اقتصاد مدارها از این فرصت بهره مند بودند. بدین ترتیب طبقه متوسط هم پدید آمد.

در نامگذاری بسیاری از این مناطق ردپایش از اصل و ریشه بریتانیایی دیده می‌شود. مثلا در نیس که اولین مرکز تفریحی ایام تعطیلات در فرانسه بود مراسم ویژه‌ای به نام پرومناد دزانگلی برگزار می‌شود. در بسیاری از دیگر ایام تاریخی قاره اروپا و حتی نامگذاری هتل‌های قصرگونه نیز این قاعده مستثنی نیستند و نامهایی چون هتل بریستول ، کارلتون و مجستیک جملگی نشان از تاثیر گذاری‌های مشتریهای انگلیسی دارند.

گردشگری زمستانی

نخستین تور ورزشی زمستانی برای ایام تعطیل یا تعطیلات زمستانی در سال ۱۹۰۳ عازم آولبودن شد که آن هم در سوئیس بود. ورزش سازماندهی شده در بریتانیا پیش از رسیدن به کشورهای دیگر به رونق رسیده بود. واژگان ورزش شاهد این مدعا هستند از جمله: راگبی ]] فوتبال و بکس که تماما ریشه انگلیسی دارند حتی تنیس که یک ورزش اصیل فرانسوی است از سوی بریتانیایی‌ها جنبه رسمی پیدا کرد و قانونمند شد و حتی اولین میزبانی رقابتهای قهرمانی در قرن نوزدهم را عهده دار شد (درویمبلی) ورزشهای زمستانی پاسخ طبیعی به نیاز کلاس خاصی به تفریح درسردترین فصل سال بود.

مسافرت دسته جمعی

مسافرت دسته جمعی تا دو شرط تامین نشود به فعلیت در نمی‌آید.

پیشرفت در تکنولوژی که حمل و نقل جمع زیادی را ممکن می‌سازد. بدون اینکه نیار به فضا و زمان زیادی داشته باشد تا به مراکز تفریحی برسند.

عده بیشتری شروع به استفاده از اوقات فراغت نمایند.

پدر گردشگری گروهی نوین توماس کوک بود که در ۵جولای ۱۸۴۱ اولین تور بزرگ گروهی را سازماندهی کرد. او ترتیب سفر یک گروه. ۵۷ نفری با هزینه هر نفر یک شیلینگ را برای کارکنان راه آهن داد که از لیچستر به لاگ بورو به مسافت ۱۱ مایل را طی نمودند. کوک عملا در هر بخش از سفر تنها جزئی از هزینه‌های هر نفر را پرداخت می‌کرد مثلا برای پرداخت تمام بلیط‌های قطار از تخفیف مبتنی بر قرارداد با راه آهن استفاده می‌شد. از امتیازات حذف مبالغ ورودی در تفریحگاه‌های خصوصی هم استفاده کردند. روش نرخ گذاری غذا هم روش پرداخت ورودی ثابت به ازای هر نفر و آزاد بودن صرف هر نوع غذا بود که معمولا در جشن‌ها و تعطیلات از این سیستم نرخ گذاری استفاده می‌شد. توماس کوک تدارک ارائه بسته‌های ایام تعطیل حاوی لوازم مورد نیاز مسافران را دید که البته در انگلستان و سپس در سراسر اروپا عرضه می‌ شدند. چیزی نگذشت عده زیادی به تقلید از وی روی آوردند (مثل انجمن گردشگری پلی تکنیک، دین وداوسون و غیره) ودرنتیجه این ضعف به سرعت در بریتانیا رشد کرد در عصر ویکتوریا رشد اصلی در میان طبقه متوسط جامعه بود که در مشاغل خود از مرخصی برخوردار شده بودند و می‌توانستند به سفرهای تفریحی بروند و حتی مدتی در سفر اقامت هم داشته باشند اقامتگاه انان نیز توسط سازمانهای کارفرما تحت عنوان مسکن اداری تامین می‌شد.

گسترش راه آهن در قرن نوزدهم منجر به رشد شهرهای ساحلی بریتانیا گردید و آنها را از مراکز روستایی دور افتاده به شهرهای پررونق تبدیل ساخت. در پی ساخت خط راه آهن بلک پول به فیلت وود و سرمایه گذاری‌های خود شرکت راه آهن مناطق تفریحی بسیاری در این امتداد شکل گرفتند از جمله مورکامبی و کلیتر وپس از دیگر مراکز می‌توانیم به اسکاربورو در یورک شایر اشاره کنیم ؛ ص ۵ وستون – سوپر – میر که برای مردم نواحی بریستول نباشد و اسکگنس که ساکنین نواحی صنعتی شرق میدلندز به آن سرو شکل داده بودند نیز از همین زمره هستند. کوکینز در لندن مرکز تفریحی مهم در جنوبی تریم نقاط ساحلی این کشور شد. همچنین استفاده از قایقهای پدالی در رودخانه تایمز به همراه مراکز تفریحی براو داستیرز ؛ برایتون ؛ و ایست بورن از راههایی بودند که راه آهن در حوزه‌های مختلف مثل بورنماوس بورگنورریگز و وی موث سبب رونق سفرهای گردشگری بودند. گردشگری به مدت یک قرن هنجار محسوب می‌شد و مسافرت خارجی صرفا مخصوص اغنیا و شخصیت‌های فرهنگی بود. برخی از اهداف و مقاصد درون کشور مثل دریاچه دیستریک لیک واسنودونیا برای ساکنین –‌های شهرها جذابیت زیادی داشتند و چشم انداز بسیار زیبایی داشتند در دهه ۱۹۳۰ مراکز کمپ تفریحی ویژه ایام تعطیل ظهور یافتند ولی این پدیده در دوران پس از جنگ به شدت رونق یافت. از جمله این اردوگاههای مشهور می‌توان به بولتینز و پونتیس اشاره کرد ولی شهرت آن ریشه در سفرهای اتباع خارجی و مواجهه روز افزون با جاذبه‌های آنها برای گردشگران داشت. هرچه به اواخر قرن بیستم نزدیک تر می‌شدیم بازار گردشگری در داخل کشور داغ تر و داغ تر می‌شد و رفته رفته به شرکتهای هلنی هم تعمیم یافت مثل شرکت سنتز پارکز . شرکت Cox & Co که بعدها به Cox & Kings تغییر نام داد از سال ۱۷۵۸ فعال بوده‌است و کار اصلی آن تمهیدات جابجایی ارتش بریتانیا در سراسر اروپا بوده در حالیکه بعنوان یک عامل اصلی برای هنگ‌های مختلف ارتش فعالیت می‌کرد اقدامات پرداخت حقوق، تامین پوشاک و ملزومات سفر نظامیان را هم به عهده داشت. در قرن نوزدهم شبکه دفاتر کار آنان حاوی بانک و دفاتر مسافران هم می‌شد. بعدها فعالیت گسترده‌ای در هند و حمل و نقل دریایی دریایی در فرانسه و خاورمیانه را هم به کارهای خود اضافه نمود. مرخصیهاتی با حقوق از دیگر عوامل تاثیرگذار بر توسعه صنعت گردشگری بود:

۵/۱ میلیون کارگر در سال (۱۹۲۵) از این امتیاز برخوردار شدند.

وتا سال ۱۹۳۹ این جمعیت به ۱۱ میلیون نفر (یعنی ۳۰درصد جمعیت در خانواده‌ها) رسید.

در ایالات متحده اولین تفریحگاه‌های بزرگ ساحلی دنیا به سبک و سیاق اروپایی در آتلانتیس سیتی، نیوجرسی احداث شدند. در قاره اروپا اولین مراکز تفریحی عبارت بودند از اوستند برای مردم بروکسل و بولون – سور- من پاس دوکالایس و دیویل (کالوادوس ) (برای پاریسی‌ها ).