طرح توجیه فنی، مالی، اقتصادی تولید پودر خون

خلاصه طرح 

(جداول در فایل اصلی موجود است)

مقدمه

در کشتار صنعتی حیوانات، به غیر از گوشت و فرآورده های اصلی، مواد جانبی بسیار مفید دیگری نیز موجود است که در صورت بهرهبرداری بهینه، نه تنها منجر به تولیدات جانبی میشود بلکه با توسعه و فروش آنها، هزینه تولید گوشت و فرآوردههای اصلی نیز کاهش خواهد یافت.

طی تحقیقی از Bentsson و Holmqvist ١ بین ٧ تا ١٢ درصد از درآمد یک کشتارگاه از مواد جانبی حاصل میشود و این میزان در کشورهای صنعتی در حدود ٥,٣٢ درصد است و نکته قابل فکر این است که در کشورهای صنعتی اگر میزان درآمد حاصل از مواد جانبی کشتارگاه کمتر از ١٥ درصد کل درآمد باشد، تولید با سود همراه نخواهد شد.

همچنین خون کشتارگاهی اگر بازیافت نشود برای طبیعت بسیار مشکل ساز خواهد بود چرا که سریع آلودگی را جذب کرده و باعث شیوع بیماری میشود. از طرفی به دلیل دارا بودن نیتروﮊن بالا (به دلیل پروتئین بالای خون)، باعث تغییر در اکوسیستم محل میشود.

در این گزارش سعی شده است که به مراحل طراحی کارخانه پودر خون پرداخته شود تا امکان تولید آن بر اسا س اطلا عات در دسترس بررسی شود. اطلا عاتی که عموما تحقیقاتی بوده و از منابع مختلفی از جمله وزارت صنایع، اداره گمرک و یا مصاحبه با کارشناسان مربوطه و همچنین مقالاتی که توسط سازمان های تحقیقاتی بین المللی از جمله FAO (سازمان خوار و بار جهانی) بدست آمده است.

الف - معرفی و شناخت محصول

خون دام های کشتاری که در کشتارگاه ها ذبح میشود پس از جمعآوری و خشک کردن به عنوان آرد خون مصرف

1 Edible by-products of slaughter animals-1996-FAO No. 123

میشود. خون، در بین مواد مازاد حاصله از کشتارگاه منبع خوبی از پروتئین میباشد. آنچه که تولید آرد خون مهم است و کیفیت آن را بشدت تحت تاثیر قرار میدهد، جمعآوری خون و روش تهیه آرد خون است که مستلزم وسائل و تجهیزات کافی بوده و بایستی در شرایط کاملا بهداشتی انجام پذیرد و بعبارت دیگر تنها در کشتارگاههای مجهز میشود چنین عملیاتی را انجام داد. از همه حیوانات خون گرم، میتوان پودر خون تهیه کرد ولی معمولا خونی که در ایران از کشتارگاه های دام جمع آوری میشود، از گاو و گوسفند و احیانا بز و شتر میباشد که البته در کشورهای دیگر، دامهای همچون خوک، شترمرغ و دیگر حیوانات پرورشی نیز به آنها افزوده میگردند.

رنگ پودر خون از قرمز تیره تا قهوه ای تیره متغیر است. این محصول دارای بوی مخصوص بخود میباشد و باید عاری از بوهای غیر عادی فساد و گندیدگی باشد. اندازه ذرات این محصول طبق استاندارد ملی ایران باید بگونه ای باشند که از الک ٨,٢ میلیمتر عبور کنند.

این محصول برای حیوانات چندان دلچسب نیست و باید طی دوره چند ماهه ای دام را نسبت به آن عادت داد. این محصول نسبت به بقیه منابع پروتئین های حیوانی از سطح اسیدآمینه پایینتری برخوردار است. پودر خون به دو نوع دامی و طیوری تقسیم بندی میشود. که ویژگی های شیمیایی مجاز هر یک برگرفته از استاندارد ملی ١٣٦٦ در جدول منعکس شده است.

(جداول در فایل اصلی موجود است)

پودر خون از میزان بسیار بالایی از سطح پروتئین برخوردار است، آنقدر بالا که با استفاده زیاد از آن به عنوان کود خاک، گیاه را میسوزاند. امروزه ثابت شده است پودر خون میتواند به عنوان یکی از منابع پروتئین جایگزین رده پایینتری برای کالاهای مشابه خود در تغذیه غذای گاو شیری، گاو گوشتی، گوسفند، کرم ابریشم، خوک و گراز، بوقلمون و همچنین مرغ باشد. از آن جهت ان را رده پایین تر میگویند چون نسبت به پودر ماهی و پودر گوشت اسید آمینه کمتری دارد.

لازم به ذکر است که ٥,٨٠ درصد از خون یک گاو را آب، ٨,١٧ درصد پروتئین و ١,٠ درصد آن را چربی تشکیل میدهد.

دو بخش اصلی خون پلاسما و خون چگال(مجموعهی گلبولهای قرمز خون که به اصطلاح به آن dense blood یا corpuscles نیز میگویند) میباشند که با ثابت ماندن خون در یک محل این دو بخش از هم جدا میشوند. بیشترین میزان پروتئین در بخش چگال خون قرار دارد. در جدول زیر مشخصات اصلی این دو بخش را ملاحظه میفرمایید:

(جداول در فایل اصلی موجود است)

در حالت طبیعی، حدود ٦٠ تا ٧٠ درصد از خون را پلاسما تشکیل میدهد که البته در روشهای صنعتی حداکثر ٥٠ تا ٥٥ درصد خون را میتوان به عنوان پلاسما استخراج نمود.

ویژگی های شیمیایی پودر خون معمولی در جدول ذیل ارائه شده است.

(جداول در فایل اصلی موجود است)

این محصول به طور بسته بندی شده در پاکت های کاغذی ٢٥ تا ٥٠ کیلوگرمی یا فله بفروش میرسد.

نام تجاری محصول

گرچه گاهی به این محصول آرد خون یا حتی پفک خون نیز گفته میشود ولی عنوان تجاری اصلی این محصول در ایران همان پودر خون است و در دنیا این محصول را با نام Blood meal (خوراک خون) می شناسند، گفتنی است به این محصول Blood Flour (آرد خون) یا حتی Blood Powder نیز گفته میشود ولی تقریبا در تمامی دنیا با همان عنوان blood meal مبادله میشود.

شماره تعرفه گمرکی و کد محصول Isic

به طور مستقیم برای پودر خون در لیست ٣ ISIC کدی در نظر گرفته نشده است. اما نزدیک ترین گزینه برای این محصول کد ١٥١١ تحت کلاس "Production,

processing and preserving of meat and meat products"

میباشد بسیاری از کشور های دنیا برای این محصول به طور مجزا شماره تعرفه گمرکی در نظر

نگرفته اند. لذا احتمالا تحت همان عنوان ١٠,٢٣٠١ اقدام به ترخیص کالا میکنند.