خلاصه طرح
(جداول در فایل اصلی موجود است)
معرفی محصول
-1 -1 نام وکد محصول
نمک طعام، نمک سفره، نمک سنگ و نمک دریا نیز نامیده می شود. نمک سفره نام رایجی است که برای نمک طعام (کلرید سدیم) استفاده می شود.[1]
این ماده شیمیائی به هالیت (halite) نیز معروف است. کدهای آیسیک محصول در جدول1-1 ارائه شده است. [12]
(جداول در فایل اصلی موجود است)
عامل اصلی شوری و نمکین شدن آب دریاها و اقیانوسها این ماده شیمیائی می باشد. این ماده اکثرا" به عنوان چاشنی، محافظ و نگهدارنده مواد غذایی استفاده می شود. نمک به عنوان یک ماده، محصول تجاری شیمیائی و همچنین به عنوان ماده اولیه (feedstock) در تولید موادی نظیر سود سوز آور((NaOH و کلر
(Cl2) مورد استفاده قرار می گیرد.[1]
خواص فیزیکی و شیمیائی کلرید سدیم (NaCl)
نمک طعام (کلرید سدیم) ماده ای است بدون بو، شور مزه که عمدتا از یون کلر و سدیم تشکیل شده و به صورت بلورهای سفید مکعبی شکل با دانه های ریز یا پودر می باشد. چنانچه بلورهای آن درشت باشد بی رنگ شفاف و یا نیمه شفاف به نظر می رسد. ساختمان بلور آن مکعب هشت وجهی با 8 محور ارتباطی بین سدیم و کلر است.[3]
کلرید سدیم (NaCl) با وزن ملکولی 58/443 گرم بر مول یک نمک بی رنگ با حلالیت عالی در آب است.
کلرید سدیم خالص از محلول آبی آن بصورت مکعب با شکلهای عالی کریستاله شده و به علت تاثیر کشش سطحی اغلب کریستالها با هم رشد کرده و به صورت قیفی((funnel و تو خالی (hallow) و هرمهایی با پایه مکعبی در می آیند. در حضور ناخالصیها شکل هشت وجهی و در بعضی موارد دوازده وجهی تشکیل می شود.
ممکن است در حین کریستاله شدن مقدار کمی آب در سوراخها و منافذ کریستالها به دام بیفتد و زمانیکه آب در اثر گرم شدن نمک تبخیر می گردد، باعث شکستن بلورهای نمک با صدای شدید می شود.
ممکن است در نمکهای بدست آمده از ذخایر طبیعی مقداری از گازها نظیر متان (CH4) و دی اکسید کربن (CO2) و هیدروژن سولفید (H2S) وجود داشته باشد. در داخل کریستالهای نمک، یونهای سدیم و کلر به تناوب وجود دارند. هر کدام از این یونها دو نوع شبکه مکعبی با وجوه مرکز پر تشکیل می دهند که در آن یک یون با شش یون دیگر احاطه شده است.
از لحاظ درجه بندی انواع صنعتی و خوراکی نمک عبارتند از:
نخودی
شکری
صدفی
نرم تصفیه شده
نمک تصفیه شده ید دار
کلرید سدیم در مقابل نور با طول موج 15 میکرومتر (مادون قرمز) بشدت شفاف است. مهمترین خواص فیزیکی کلرید سدیم در جدول 1-2 ارائه شده است.
| مشخصه |
مقدار |
واحد |
| نقطه ذوب |
801 |
°C |
| نقطه جوش |
1465 |
°C |
| دانسیته در 25 درجه سانتیگراد |
2/1615 |
Gr / cm3 |
| سختی Mohs |
2 – 2/5 |
- |
| سختی Brinell |
14 |
Hb |
| ثابت دی الکتریک |
9-May |
- |
| ضریب شکست n 20 / d |
Jan-43 |
- |
| مقاومت الکتریکی در 20 درجه سانتیگراد |
4/6 × 1016 |
Ω / cm |
| مقاومت الکتریکی در 100 درجه سانتیگراد |
1/38 × 1012 |
Ω / cm |
| ضریب هدایت حرارتی در 17 درجه سانتیگراد |
0/72 |
K / w / cm |
| ضریب انبساط خطی |
40/5 |
Micro m / mk |
| گرمای ویژه در 25 درجه سانتیگراد |
850 |
J / mol k |
| آنتالپی تشکیل در 25 درجه سانتیگراد |
-411 |
K j / mol |
| آنتروپی در 25 درجه سانتیگراد |
72/36 |
J / mol k |
| گرمای نهان ذوب |
0/52 |
K j / gr |
| گرمای نهان تبخیر |
Feb-91 |
K j / gr |
| ویسکوزیته محلول اشباع |
Oct-93 |
M p a. s |
| دانسیته ذوب در 801 درجه سانتیگراد |
1/549 |
Gr / cm3 |
| ویسکوزیته ذوب در 850 درجه سانتیگراد |
29-Jan |
M p a. s |
| کشش سطحی در 850 درجه سانتیگراد |
110 |
M n / m |
| هدایت الکتریکی ذوب در 850 درجه سانتیگراد |
7-Mar |
S / cm |
بعلت ساختار یونی در شبکه بلوری، در آب حل شده و باعث کاهش نقطه انجماد آب می شود. این ماده به روش الکترولیز به سدیم و کلر تجزیه شده و محصولات کلری و NaoH تولید می کند.[1]
سدیم کلراید منبع اصلی تأمین کلر و سود سوز آور و مشتقات آن در صنایع شیمیایی است.
- 1-2 شماره تعرفه گمرکی
طبق اطلاعات موجود در کتاب ((آمار واردات و صادرات گمرک جمهوری اسلامی ایران)) تعرفه گمرکی
2501/00 مربوط به ((نمک (از جمله نمک برای سرسفره و نمک تقلیب شده) و کلرور سدیم خالص، حتی به صورت آبکی یا اینکه به آن عوامل ضد توده شده یا عوام سیال کنند اضافه شده باشد، آب دریا))
می باشد. [11 ]
شرایط واردات
طبق اطلاعات موجود در کتاب ((آمار واردات و صادرات گمرک جمهوری اسلامی ایران)) حقوق ورودی تعرفه گمرکی 2501 (سدیم کلراید) به میزان %4 ارزش کالا تعیین شده است. حقوق ورودی شامل حقوق گمرکی، مالیات، حق ثبت سفارش کالا، انواع عوارض و سایر وجوه دریافتی از کالاهای وارداتی است. تعرفه شماره 25010040 کلراید سدیم گرید دارویی دارای حقوق ورودی %46 می باشد.[11]
استاندارد ملی و بین المللی
Ø استاندارد ملی
کد استاندارد ملی نمک کلرید سدیم ICS می باشد. در ادامه نام و شماره برخی از استانداردهای ملی این
نمک ارائه شده است.[10]
تعیین ویژگی های نمک ید دار
1195
نمک طعام- اندازه گیری مواد نامحلول در آب
3770
نمک طعام- اندازه گیری خلوص
3769
Ø استاندارد بین المللی
برخی از استانداردهای بین المللی کلرید سدیم عبارتند از:[4]
خصوصیات استاندارد نمک کلرید سدیم
AASHTO M143
استاندارد تعیین مشخصات سدیم کلراید
ASTM-D632
استاندارد تعیین آنالیز و تجزیه سدیم کلراید
ASTM E534
- 1- 5 بررسی قیمت داخلی و جهانی محصول
قیمت داخلی
معمولا" نمکی که به صورت توده فروخته می شود ارزانتر از نمک بسته بندی شده، دانه بندی شده و یا به صورت ذرات بلوک شده می باشد. نمک به شکل آب نمک یا نمک تر (brine) خیلی ارزان فروخته می شود زیرا هزینه معدن کاری و فرآیند خیلی پایین است. نمک استخراج شده در دستگاه های تحت خلاء بعلت مصرف انرژی بالا گرانتر هستند و ضمنا" خیلی خالص تر می باشند